موزه نان مشهد یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری شهر مشهد شناخته میشود که بازدیدکنندهها را با مسیر جالب و جذاب تهیه نان از همان ابتدای کاشت گندم آشنا میکند.
آشنایی با موزه نان مشهد
موزه نان مشهد در سال 1390 تاسیس شد و ابزارهای تهیه نان در آن به نمایش گذاشته شده است. در این موزه ابزارهایی مانند دستاس، آسیاب بادی و آسیاب آبی وجود دارد و مراحل تهیه آرد که شامل بذر افشانی، گندم چینی، خرمن چینی، خرمن کوبی و چک زدن است نشان داده میشود. این موزه در سطح ایران و حتی خاورمیانه نظیر ندارد و برای اولین بار در شهر مشهد ساخته شد. همچنین باید اشاره کرد که موزهای به نام موزه فرهنگ نان در آلمان برای اولین بار برپا شد. باید بدانید که موزه نان مشهد در یک فضای فرهنگی هنری ایجاد شده تا تمامی مردم را با زحمات مراحل تهیه نانی که بر سر سفره خود قرار میدهند آشنا کند. هدف اصلی ساخت این موزه فعالیتهای فرهنگی، تاریخی و تبلیغاتی است و بر معماری سنتی ایران تکیه میکند.
طراحی موزه نان معماری سنتی دارد و از مصالح ساده در ساخت آن استفاده شده است. مصالحی مانند آجر ایرانی، کاهگل، چوب و گچ در ساخت آن دیده میشود و میتوان هنر استادکاران در خلق رسمیبندی و گرهچینیها را در آن مشاهده کرد. در قسمت ورودی موزه فضای خاک، فضای آتش و همچنین قسمتی برای گالری عکس نان وجود دارد که بسیار جذاب و دیدنی هستند. به هر قسمتی از این موزه که نگاه کنید مانکنهایی را مشاهده میکنید که زندگی و کار مردم را نشان میدهند. البته تجهیزات کشاورزی نیز در این موزه به تصویر کشیده شده است و علاقمندان میتوانند با آنها نیز آشنا شوند. نانهای موجود در این موزه سنگگ، نان بربری، نان جوانه گندم، نان سفید، نان قهوهای، نان لواش، نان روغنی، نان شیرمال و نان سبوس دار هستند.
موزه نان کجاست؟
موزه نان مشهد در کیلومتر 17 بزرگراه آسیایی قرار دارد. این موزه بعد از سه راه فردوسی، کوچه شهید یزدی کارخانه گندم دشت مشهد ساخته شده است.
فراموش نکنید که اگر قصد سفر به مشهد را دارید، به راحتی میتوانید در بهترین هتل های مشهد اقامت داشته باشید.
بخشهای مختلف موزه نان مشهد
موزه نان در چند بخش مختلف دایر شده است تا تمامی مراحل تهیه نان از همان ابتدا نشان داده شود. این مراحل شامل:
- غرفه کشاورزی. در این غرفه تمامی کارهایی که یک کشاورز بر روی زمین انجام میدهد نشان داده میشود. در یک قسمت بذر کاشته میشود، در قسمت دیگر خرمن کوبی انجام شده، در قسمت دیگر زمین گندم برداشت و حتی فردی را مشاهده خواهید کرد که چک میزند. تمامی اینها تصاویری از زندگی روزانه یک کشاورز هستند.
- آسیاب بانی. در این قسمت به دنیای قدیم خواهید رفت و زنان و مردانی را مشاهده خواهید کرد که با دستان زحمتکش خود دانههای گندم را با دستگاه دستاس آرد میکنند. این وسایل شامل:
- دستاس
- آسیاب
- آسباد
- آتش. همانطور که میدانید آتش یکی از عناصر چهارگانه طبیعتی است. در این غرفه شاهد آخرین قسمت تهیه نان خواهید بود که نان در انواعی از تنورها پخته میشود. در غرفه آتش تنورهایی مانند:
- تنور سنگی
- انواعی از تنورهای سفالی
- تنور ساج
- تنور مال
- تنور عشایری
- تنور حیاطی یا به گفتهای تنور ایستاده
- رقص اپر. یکی از قسمتهای بسیار جالب این موزه، رقص اپر است که با نامهای افر یا آفر نیز شناخته میشود. رقص آفر تاریخچه طولانی داشته و به زمان اشکانیان در جنوب شهر خراسان مانند گناباد، تایباد و خواف بازمیگردد. این رقص آیین خراسانی را نشان میدهد که باورهایی مردم را در زمانهای کاشت، داشت و برداشت و حتی چگونگی شکل آفرینش به تصویر میکشند. جالب است بدانید که در این رقص هجده حرکت اصلی نمادین و هشت حرکت جنبی نشان داده میشود. این حرکتهای جنبی شامل بذرافشانی، نگهبانی مزرعه، دعای باران، خرمن کوبی، درو و حتی پخت نان هستند و در مرحله آخر نیز نیایش شکر گذاری و شادی برداشت محصول اجرا میشود.
ساعت بازدید از موزه نان مشهد
این موزه همه روزه بجز روزهای جمعه برای بازدید عموم مردم باز است. علاقمندان به بازدید از این موزه میتوانند از ساعت 7 صبح تا 2:30 بعدظهر به این موزه بروند و از سنت و آداب و رسوم مردم بازدید کنند. مدت زمان بازدید از این موزه 1 تا 2 ساعت است.
دیدنیهای نزدیک موزه نان مشهد
موزه نان مشهد در نزدیکی جاذبهها و مکانهای گردشگری زیادی قرار دارد و علاقمندان میتوانند بعد از بازدید از موزه سری به آنها نیز بزنند. این مکانها شامل بقایای مسجد جامع، بقعه هارونیه، خانه فردوسی، موزه فردوسی، مقبره الشعرا توس، آرامگاه فردوسی و... میشود و مردم را با فرهنگ و تاریخ شهر مشهد آشنا میکنند.