خانههای تاریخی رنگ و بویی از گذشتههای این سرزمین میدهند و حرفهایی زیادی از وقایع و سرگذشت افرادی که در آن زندگی میکردهاند به علاقمندان هنر و تاریخ نشان میدهند. خانه کوزه کنانی مشهد یکی از بهترین خانههای تاریخی ایران و از جاهای دیدنی مشهد است که معماری بسیار باشکوهی دارد و با تزئینات آجرکاری خود هنر ایرانی را برای همه مردم ترسیم میکند.
آشنایی با خانه کوزه کنانی مشهد
خانه کوزه کنانی در سال 1247 شمسی یا به گفتهای در 1288 قمری ساخته شد. این خانه با نام حسینیه فروشانیها نیز شناخته میشود. خانه کوزه کنانی در یک محله اعیان نیشین شهر مشهد ساخته شد و در قدیم از آن به عنوان کنسولگری آمریکا و روسیه استفاده میکردند.
این خانه یکی از بناهای دوران قاجاریه است و قدمت بسیار زیادی دارد. مساحت این خانه قدیمی بیش از هزار متر مربع است و با ورودی هشتی خود زیباترین نمونه معماری را نشان میدهد.
باید گفت که این مکان از سال 1316 برای چند سالی کنسولگری روسیه بوده و سفیر این کشور در آن مشغول به کار و انجام امور مربوط به روسیه بوده است. همچنین باید اشاره کرد که این خانه چند سالی کنسولگری آمریکا بود تا اینکه یک تاجر سرشناس که همان آقای کوزه کنانی است از آمریکاییها این ملک را خرید. طبق سندهای تاریخی میتوان گفت که این خانه برای مدت یک سال محل زندگی و اقامت رضا شده بوده است. افراد سرشناس و مهم دیگری مانند آیت الله بروجردی که یکی از دوستان آقای کوزه کنانی بوده نیز به این مکان رفت و آمد داشته است.
بعد از اینکه آقای کنانی فوت کرد، فرزندان وی خانه را به هیات مذهبی فروختند. به همین دلیل است که بعضی از افراد این خانه را با نام حسینیه فروشانیها نیز میشناسند.
این خانه که در میان خانههای نوساز جلوهای زیبا از گذشته را ترسیم میکند، حس و حالی متفاوت را در فرد بازدید کننده ایجاد میکند. این خانه بسیار زیبا با معماری فوقالعادهاش یکی از وسیعترین و بزرگترین خانههای دوران قاجار محسوب میشود که با ورود به آن همه حیرت زده میشوند.
خانه کوزه کنانی مشهد کجاست؟
خانه کوزه کنانی مشهد در خیابان شیرازی، کوچه چهار باغ، کوچه پنجه قرار دارد.
فراموش نکنید که اگر قصد سفر به مشهد را دارید، به راحتی میتوانید در بهترین هتل های مشهد اقامت داشته باشید.
بخش های مختلف خانه کوزه کنانی مشهد
خانه کوزه کنانی مشهد سه حیاط بسیار زیبا دارد که هر سه حیاط به هم متصل هستند. دو ورودی برای این خانه ساخته شده که یکی از این ورودیها متعلق به بنای اصلی و قدیمی است. این ورودی در ضلع جنوبی قرار دارد و ورودی دیگر در ضلع شرقی بنا واقع شده است. از این ورودی برای ورود به حیاط استفاده میشود. ورودی اصلی این خانه کمی پایینتر از سطح کوچه است و یک فضای سرپوشیده از چند ستون قطور آجری دارد. این فضا بهوسیله 5 پله از کوچه جدا میشود.
یکی از مسائل جالبی که درباره این بنا وجود دارد این است که در حیاط این خانه قسمتی برای نگهداری اسبها ساخته شده که هنوز میتوان در قسمتیهایی از این حیاط حلقههایی را مشاهده کرد که مربوط به بستن اسبها است. در گذشته هر فردی که به خانه وارد میشد و اسبی به همراه داشت، میتوانست اسب خود را در این مکان ببندد.
در این خانه بسیار قدیمی بوده و از جنس چوب است، اما این در با آن لولاهای قدیمی هنور مانند روز اول کار میکند و مهمانان را راهی این خانه میکند.
اتاقک کوچک نگهبانی در قسمت دالان خانه کوزه کنانی قرار دارد. از همین دالان میتوان وارد حیاط شد و بعد از طریق حیاط به دو بخش شمالی و جنوبی خانه دسترسی پیدا کرد. حیاط این خانه بسیار دل انگیز است و مهمان را ترغیب میکند مدتی در آن بشیند و فضای اطراف را تماشا کند.
در این خانه چیزی حدود 42 اتاق قرار دارد که هر کدام به افرادی زندگی بخشیده و شاهد داستانیهای زیادی بودهاند. تمامی این اتاقها تو درتو هستند و به هم راه دارند. در میان اتاقهای این خانه میتوان به اتاقی رسید که با نورهای رنگی مزین شده است و ناخداگاه شما را دلشاد میکند. از دریچههای پنجرههای این اتاق میتوان فضای زیبا و دلچسب حیاط را مشاهده کرد.
ستونهای چوبی خانه شکلی مانند بناهای یونانی دارند و با گچ سفید شدهاند. به قسمت شاه نشین خانه که بنگرید ارسیهای رنگی را مشاهده خواهید کرد که بسیار خوش آب و رنگ هستند. در بالای این ارسیها آجرها به صورت دندان موشی بکار رفته شدهاند. شاه نشین در قسمت مرکزی بوده و اتاقی به طول و عرض 10 و 5.7 متر است. در دو طرف این شاه نشین دو اتاق قرار دارد که ورودی آنها از سمت راه پله است. در راه پلههای طبقه اول و دوم ستونهای گردی قرار دارد و سقف آن از جنس چوب است.
در اطراف پله دو سردابه وجود دارد که ساخت آنها به خاطر کاهش دما در خانه است. از دیگر بخشهای این خانه میتوان به حوض انبار و اصطبل اشاره کرد که نشان دهنده قدمت این خانه هستند.
البته بهتر است بدانید که مصالح بهکار رفته در این خانه از آجر، ملات و گچ هستند و خانه طرحی متقارن دارد.
پیشنهاد رهینو: در سفرتان به مشهد، از آرامگاه خواجه ربیع مشهد نیز دیدن نمایید.