خانه ملک یکی از خانههای بهجامانده از دوران قاجار است که به عنوان سرآمد خانههای تاریخی و باستانی و از جاهای دیدنی مشهد شناخته میشود. در گذشته این خانهای که اکنون ما مشاهده میکنیم بسیار بزرگتر بوده، اما در حال حاضر فقط قسمتی از آن باقی مانده است. برای دیدن این خانه تعلل نکنید.
معرفی خانه ملک مشهد
خانه ملک یکی از زیباترین بناهای تاریخی مشهد محسوب میشود که افراد زیادی را مجذوب معماری خود کرده و هر روزه به تعداد علاقمندان این خانه افزوده میشود. زیربنای خانه ملک بسیار زیاد بوده و در زمین بزرگی ساخته شده است. در این خانه میتوان تلفیقی از معماری سنتی و اروپایی را مشاهده کرد. المانهای بکار رفته در این خانه بسیار زیبا و باشکوه هستند و مهارت زیادی در ساخت آن دیده میشود.
سقف این خانه دو طبقه مشبک و منبت کاری شده است. خانه ملک با وجود یک شومینه گچ بری شده، زیباتر شده که در گذشته گرمای خود را از آن به دست میآورده است. این خانه در طی زمان آسیبهایی دیده و اکنون این بنا مرمت شده است. به هر گوشه این خانه که نگاه کنید، شاهد وجود یک اثر هنری ماندگار خواهید بود که با قلب و روح شما بازی میکند و شما را به گذشتهها میبرد.
تابلوهای نقاشی قهوه خانه، مجسمههای چوبی، کاشی کاریهای چشم نواز، قالیهای جذاب، سفال و سرامیکهای لعابی شده، سوزن دوزیهای ظریف، مینیاتور و تذهیب، منبت و معرق کاری و... همه و همه گوشههایی از هنر ایرانی هستند که در این خانه به کار رفتهاند. پذیرایی خانه ملک بسیار بزرگ بوده و سقفی از جنس چوب دارد.
به زیرزمین خانه ملک که بروید یک حمام تاریخی خصوصی خواهید دید که 127 متر مربع است. این حمام معماری بسیار خاصی دارد. در این حمام میتوان گرمخانه، میان در، سرویس بهداشتی، نمازخانه و آتش دان را مشاهده کرد. البته این حمام در ابتدا مدفون شده بود که بعد از حفاریهای باستان شناسی از دل خاک بیرون آمد.
در حال حاضر خانه ملک مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی مشهد است و از آن برای دایر کردن کارگاههای مختلف استفاده میشود. این موارد شامل:
- کارگاه معرق و منبت کاری
- کارگاه تذهیب و مینیاتور
- کارگاه صحافی سنتی
- کارگاه جلدسازی، سوخت و چرم بری
- کارگاه سفال و سرامیک و لعاب کاری
- کارگاه بافت فرش و بافت گلیم
- و ...
در سفرتان به مشهد، چنانچه علاقهمند به بازدید از این مکان هستید، از خانه موسوی مشهد نیز دیدن نمایید، پشیمان نمیشوید!
خانه ملک مشهد کجاست؟
خانه ملک در خیابان امام خمینی مشهد قرار دارد. این خانه بین سه راه دارایی و میدان 10 دی واقع شده که دسترسی به آن بسیار آسان است. در هر جای مشهد که باشید به راحتی میتوانید با یک تاکسی به این خانه بروید و از معماری زیبای آن بازدید کنید.
مالک خانه ملک مشهد که بود؟
شخصی به نام حاج حسین ملک، مالک این خانه تاریخی و باشکوه است. حاج حسین یکی از افراد مشهور شهر مشهد بوده که وقفهای زیادی کرده است. او در سال 1251 در مشهد به دنیا آمد. پدر او محمد کاظم مالک التجار از راه تجارت و خرید خانه ثروتمند شد و این ثروت را برای فرزندان خود برجای گذاشت. خود حاج حسین نیز از طریق سرمایهگذاری در خرید ملک ثروت خود را گسترش داد. او در ابتدا یک کتابخانه ساخت و کتابهای زیادی را برای آن جمع آوری کرد. اما بهتر است بدانید که بعدها این کتابخانه به تهران منتقل شد.
او از سال 1316 اقدام به وقف اموال خود کرد که دو بیمارستان رضوی و سجادیه در میان آنها هستند. حاج حسین از طریق اقدامات خیرخواهانه خود توانست 200 هکتار از زمینهای شخصی خود را وقف کند و به این شیوه سایر افراد فرهنگی را به این کار تشویق کرد. باغ وکیل آباد مشهد نیز یکی از مکانهایی است که او وقف مردم کرده است.
حاج حسین در سال 1351 از دنیا رفت و در حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
فراموش نکنید که اگر قصد سفر به مشهد را دارید، به راحتی میتوانید در بهترین هتل های مشهد اقامت داشته باشید.
تاریخچه خانه ملک مشهد
همانطور که گفته شد قدمت خانه ملک به اواخر دوران قاجار باز میگردد. حاج حسین ملک در سال 1284 از تهران به شهر مشهد رفت تا که بتواند به ثروت بازمانده از پدر رسیدگی کند. او این خانه را در اوایل قرن چهاردهم شمسی ساخت و از آن پس محل زندگی او شد. این خانه 600 متر مربع بوده که در زمینی به اندازه 1659 متر مربع ساخته شده است. خانه ملک شامل بخشهای مختلفی مانند اتاقها، مهمان خانه یا همان پذیرایی، آشپزخانه، حمام بسیار بزرگ، سرویسهای بهداشتی و .. است که دارای معماری بسیار زیبا و باشکوهی هستند. حاج حسین بعد از 20 سال کار و زندگی در مشهد شروع به وقف املاک خود کرد.
خانه ملک در سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و یک بار هم مرمت و بازسازی شده است.