شیراز را همه به جاهای تاریخی و باغ‌های آبادش می‌شناسند ولی اگر از آن افرادی هستید که در کنار سیاحت و تفریح به زیارت هم علاقه دارید حتما به آرامگاه علی بن حمزه (ع) سری بزنید. مکان‌های زیارتی قسمت عمده گردشگران مذهبی را به خود جذب می‌کند که شیراز با داشتن حرم شاه‌چراغ و حرم علی بن حمزه از این موضوع مستثنا نیست.
شما در سفر خود به شیراز همان حوالی مرکز شهر و بافت قدیمی می‌توانید به زیارت مکان‌های مقدس بروید و ارتباط معنوی خود را با معبود خویش تقویت کنید. گفتنی است که آرامگاه حضرت علی بن حمزه (ع) فقط یک مکان مذهبی نیست بلکه مکانی است که در دل تاریخ این کشور بنا شده و تا کنون پابرجا است. این مقاله از سایت رزرو آنلاین هتل رهی نو شما را با این مکان تاریخی مقدس آشنا می‌کند تا زمانی که در کوچه‌پس‌کوچه‌های شیراز قدم می‌زنید، یکی دیگر از جلوه‌های این شهر را نظاره‌گر باشید.
آرامگاه علی بن حمزه (ع) کجاست؟
در جنوب دروازه قرآن، نزدیک به دروازه اصفهان در جنب پل علی بن حمزه و در خیابانی که به نام حافظ موسوم است، حرم علی بن حمزه (ع) قرار گرفته است. شما می‌توانید امامزاده علی بن حمزه (ع) را در محله گود خزینه شیراز و خیابان شهید عمادی بیابید. گود خزینه یکی از محله‌های قدیمی این شهر به‌حساب می‌آید که محلی برای استراحت مسافران و زائران بوده است.
شما برای رفتن به این آرامگاه معنوی می‌توانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس، مترو و تاکسی‌های شهری استفاده کنید. ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به خیابان عمادی است که از آنجا می‌توانید با تاکسی یا پیاده به سمت حرم حرکت کنید.
شما می‌توانید با اتوبوس در ایستگاه علی بن حمزه پیاده شوید و از آنجا تا مقبره علی بن حمزه (ع) را قدم بزنید. تاکسی‌های شهری از هر نقطه شما را به این مقصد می‌رسانند. اگر از سمت دروازه قرآن قصد دارید به سمت این مکان مقدس بروید بایستی وارد خیابان حافظ شوید و در تقاطع حافظ و شهید عمادی این آرامگاه را بیابید. اگر از سمت جنوب شهر به زیارت حرم علی بن حمزه (ع) می‌روید بهتر است از طریق بلوار ایمان به سمت شمال، از زیر پل بولوار شهید رجایی عبور کرده و به سمت چپ بپیچید و وارد خیابان حافظ شوید.
.jpg)
معرفی آرامگاه حضرت علی بن حمزه (ع)
علی بن حمزه یا شاه میرعلی بن حمزه بن موسی کاظم نوه امام موسی کاظم (ع) بود. او زمانی که امام رضا (ع) به ایران تبعید شدند برای کمک به عموی خود به همراه یارانش به شیراز سفر کردند. در سال 220 هجری قمری بود که جنگی بین نیروهای خلفای عباسی و یاران علی بن حمزه در منطقه ارژن نزدیک شیراز رخ داد که در آن جنگ سپاه خلفای عباسی شکست خوردند و مجبور به عقب نشینی شدند.
پس از این شکست، نیروهای لشکر عباس با تقویت قوای خود، شب هنگام به حضرت علی بن حمزه (ع) و یارانش حمله کردند. برخی از همراهان حضرت گریختند و برخی دیگر به شهادت رسیدند. حضرت هم در این جنگ زخم‌های بسیاری برداشت و به سمت غاری در کوه‌های شمالی شهر رفت و در آنجا به‌صورت پنهانی زندگی کرد.
ایشان در طی روز هیزم جمع می‌کرد و به دروازه استخر می‌رفت و آن‌ها را می‌فروخت تا بتواند برای خود غذا تهیه کند. در یکی از همین روزها ماموران خلیفه عباسی از روی خالی که روی صورتش داشت او را شناختند و سر او را زدند. آن‌ها سر علی بن حمزه را به بغداد فرستادند. در حرم کنونی بدن ایشان فقط مدفون است. آرامگاه ایشان در دوره دیلمیان و به دستور امیر عضد الدوله دیلمی بنا شد. سال‌ها بعد تیموریان بخش‌هایی از این بنا را مرمت و بازسازی کردند.
در زمان پهلوی نیز آرامگاه مقدس علی بن حمزه (ع) توسط مرحوم حبیب الله جوکار و آقای پیروانی معمار حاذق آن دوره نیز موردبازسازی قرار گرفت. این آرامگاه اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی شیراز محسوب می‌شود که هر ساله زائرانی از سراسر دنیا را میزبانی می‌کند.
شما در سفر خود به این شهر و زیارت بارگاه مقدس علی بن حمزه (ع) لازم است مکانی را برای استراحت خود فراهم کنید. هتل زندیه شیراز در بافت قدیمی شهر به‌عنوان یکی از هتل‌های محبوب کشور علاوه بر یک اقامت رفاهی کامل، دسترسی شما را به جاهای دیدنی آسان می‌کند.
معماری حرم علی بن حمزه (ع)
آنچه که امروزه از بارگاه مقدس این حضرت می‌بینیم شامل گنبدی مدور است که ارتفاع آن حدود 16 متر است. این گنبد به سبک طاق مدور به بازار قیصریه لار شباهت دارد. در فواصل معین، کتیبه‌های کوچکی با خط کوفی تزئینی، دورتادور بدنه طاق را زینت بخشیده‌اند.
سه شاه‌نشین در اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی بنا تعبیه شده و درب ورودی در ضلع غربی قرار دارد. ورودی اصلی بقعه از سمت غرب و از طریق هشتی گنبد دار به خیابان متصل می‌شود. پس از عبور از هشتی، زائرین وارد دالانی شده و به محوطه وسیع بقعه راه می‌یابند.
بر سردر چوبی و نفیس صحن، کتیبه‌ای سنگی به چشم می‌خورد که با خط ثلث زیبا نگاشته شده است. این کتیبه که طول آن به سه متر و عرضش به هشتاد سانتی‌متر می‌رسد، به دست ابراهیم سلطان، فرزند شاهرخ تیموری تحریر شده است.
متن کتیبه چنین است:
قیل لابراهیم علیه السلام: بما اتخذک الله خلیلا - قال ما تغدیت و ما تشبعت الامع الضیف - کتیبه ابراهیم سلطان.
حرم بقعه، فضایی وسیع و باشکوه را در خود جای داده است. دیوارها و سقف این حرم با آینه‌کاری ظریف و چشم‌نواز تزیین شده‌اند و آزاره‌هایی از سنگ مرمر تا ارتفاع یک متر، زیبایی آن را دوچندان کرده‌اند. در سمت شمالی حرم، مرقد مطهر علی بن حمزه (ع) در ضریحی نفیس از چوب، خاتم و فولاد قرار گرفته است و گنبدی فیروزه‌ای رنگ بر فراز آن به شکوه و جلال این مکان مقدس می‌افزاید.
در دو سوی حرم، در پایین آن، یک راهرو و یک اتاق تعبیه شده است. در قسمت فوقانی حرم نیز دو گوشواره دیده می‌شود. دو مناره بلند و زیبا در دو سوی بقعه خودنمایی می‌کنند. پنجره میدان این بنا با هنر گره چینی و شیشه‌های رنگی تزیین شده است. در گذشته، گورستانی وسیع به نام جوان آباد در اطراف بقعه وجود داشته است.
در سال ۱۳۰۵ هجری شمسی، با آغاز ساخت‌وساز هنرستان فارس، بخش جنوبی حرم تسطیح شد. در این فرآیند، آرامگاه رحیم خان زند (متوفی در سال 191 هجری قمری)، فرزند کریم‌خان زند (متوفی در سال 1191 هجری قمری)، به همراه آرامگاه یکی دیگر از فرزندان کریم‌خان که در سال 1158 هجری قمری درگذشته بود، در یکی از اتاق‌های این مدرسه قرار گرفت. همچنین، بخش شمالی این مکان به باغ ملی تبدیل شد.
در محوطه این امامزاده، آرامگاه چند تن از پادشاهان آل بویه نیز وجود داشت که اکنون اثری از آن‌ها باقی نمانده است. ازجمله این پادشاهان می‌توان به عمادالدوله علی (متوفی سال 338 هجری قمری) و رکن‌الدوله حسن (متوفی سال 336 هجری قمری) اشاره کرد.
.jpg)
تزئینات امامزاده علی بن حمزه (ع)
حیاط این امامزاده قبرهای جدید و قدیمی زیادی دارد. حوضی کوچک در مرکز حیاط خودنمایی می‌کند و دیوارهای بیرونی آن در حال مرمت و تزئین با هنرهای معقل و معرق هستند. دیوارهای داخلی نیز به طاق‌نماهایی چشم‌نواز مزین شده‌اند.
فضای پیرامون امامزاده به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی شیراز، محوطه‌ای وسیع است که درختان چنار کهن‌سال در آن خودنمایی می‌کنند. قدمت این درختان نشان از آن دارد که این مکان حداقل از هفتصد سال پیش مورد توجه مردم بوده است. سردر ورودی بنا فرو ریخته و تنها بخش کوچکی از گچ‌بری‌های نفیس آن باقی مانده است. این گچ‌بری‌ها ازجمله زیباترین آثار هنری قرن دهم هجری به شمار می‌روند.
در سمت راست ورودی، بر روی قطعه سنگی، اشعاری نقش بسته که به دستور میرزا محمدحسین وزیر در سال 1074 هجری قمری (معادل با مجموع حروف ابجد) نصب شده است. درب ورودی امامزاده نیز قدیمی بوده و در قسمت بالایی آن، آیه‌ای از قرآن به‌صورت برجسته حکاکی شده است.
در سمت راست درب دو لنگه‌ای خاتم‌کاری شده، اتاقی قرار دارد که از یادگارهای دوران صفوی است. بر روی درب، عبارت "عمل استاد علی بمان نجار 993" حک شده و در حاشیه قسمت بالایی چهارچوب، نام‌های دوازده امام با خط ثلث زیبایی کنده‌کاری شده است.
معجر چوبی این بنا، مزین به کنده‌کاری‌های برجسته‌ای است که به دستور شاه عباس بزرگ (حکومت 994 تا 1038 هجری قمری) ساخته شده است.
بر روی درب معجر، عبارتی با خط ثلث به چشم می‌خورد که می‌گوید: «کتبه الفقیر بماند علی فی السنه الف و سبع» (نوشته‌ی بنده بماند علی در سال هزار و هفت). در ضلع دیگر معجر نیز اشعاری حکاکی شده که دستور شاه عباس اول برای ساخت این معجر را نشان می‌دهد.
در دیوار غربی، گچ‌بری زیبا و خوش‌خطی خودنمایی می‌کند که نام استادکار آن، «عمل استاد شمس‌الدین عبدالحسین اصفهانی بنا»، بر روی آن نقش بسته است. گچ‌بری‌های جرزهای یکی از شاه‌نشین‌های داخل حرم نیز گواه این است که این گچ‌بری‌ها پیش از پادشاهی شاه عباس تهیه شده‌اند. آستان مقدس آرامگاه علی بن حمزه (ع) در سال ۱۳۴۷ با شماره ثبت ۵۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و تحت لوای سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از آن حفاظت می‌شود.
.jpg)
مرمت و بازسازی بارگاه علی بن حمزه (ع)
همان‌طور که گفته شد این آرامگاه مقدس بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در زمان دیلمیان بر فراز آرامگاه این امامزاده، بنای باشکوهی با گنبدی کاربندی و مرتفع احداث گردیده است که در میان چهار تویزه قرار گرفته است. در دوران حاکمیت صفویان، بقعه و گنبد این امامزاده مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. همچنین در دوره زندیه (116 تا 1209 هجری قمری)، مراد خان و زکی خان زند (متوفای 1193 ه.ق) اقدام به تعمیر مجدد آن نمودند.
در سال 1239 هجری قمری، زلزله‌ای شیراز را لرزاند و به بقعه مورد نظر آسیب‌هایی وارد شد. در پی این واقعه، در همان سال، حسینعلی میرزا فرمانفرما عمارت کنونی را بنا کرد. در سال 1274 هجری قمری، طهماسب میرزا مؤید الدوله اقدام به مرمت این بنا نمود.
دیدنی های شیراز در اطراف آستان مقدس علی بن حمزه (ع)
شیراز از آن شهرهایی است که دیدنی‌هایش تمامی ندارد و شما می‌توانید از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، مذهبی و تفریحی این شهر لذت کامل را ببرید. بناهای تاریخی و ارزشمندی در بافت قدیمی و مرکز شهر قرار دارد که همگی با فاصله کمی از هم هستند. شما می‌توانید پس از زیارت حضرت علی بن حمزه (ع) از مکان‌های دیدنی در همان نزدیکی‌ها بازدید کنید. در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
بازار تاریخی وکیل
بازار وکیل یکی از بازارهای تاریخی ایران به دستور کریم‌خان زند ساخته شد. این بازار در مرکز شهر شیراز و در کنار مسجد و حمام تاریخی وکیل قرار دارد. برای رفتن به این بازار راه‌های متعددی وجود دارد. شما می‌توانید از طریق خیابان‌های زند، طالقانی و یا لطفعلی خان زند به این بازار پررونق دسترسی پیدا کنید.
همان‌طور که در اغلب بازارهای سنتی شاهد هستیم، بازار وکیل نیز در گذشته به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شد که هر کدام برحسب شغل غالب آن بخش، نام‌گذاری خاص خود را داشتند. راسته بزازان، راسته مسگرها، راسته کلاهدوزها و نمونه‌های این چنینی، هریک هویتی مجزا به این مجموعه تاریخی می‌بخشیدند.
مسجد نو شهر شیراز
مسجد جامع نو شیراز یادگاری از دوران شکوه اتابکان فارس است. این مسجد که در سال 598 هجری قمری به دستور ابوبکر بن سعد بن زنگی، از حاکمان نامدار سلغری فارس، بنا شده، یکی از زیباترین مساجد ایران به شمار می‌رود. این مسجد با مساحت 22000 مترمربع، بزرگ‌ترین مسجد ایران به‌حساب می‌آید و از نظر معماری و تزئینات، ازجمله مساجد شاخص و ارزشمند به شمار می‌رود. صحن این مسجد با حوض سنگی و درختان چنار، فضایی روح‌نواز و دل‌نشین برای نمازگزاران و بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. این مسجد، یادگاری از دوران طلایی معماری اسلامی در ایران است و هر ساله گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و هنر را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند.
باغ زیبای نارنجستان قوام
باغ نارنجستان قوام یکی از باغ‌های ایرانی در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی‌خان زند شیراز قرار دارد. این مجموعه که بین سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ خورشیدی به دستور علی محمد خان قوام، از رجال برجسته دوره قاجاریه، ساخته شده است، یادگاری از هنر و معماری عصر قاجار به شمار می‌رود. این باغ از دو بخش مجزا به نام‌های اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. هر کدام از این بخش‌ها کاربری خاص خود را داشته و با تونلی به یکدیگر متصل بوده‌اند.
عمارت اصلی در دو طبقه ساخته شده و در وسط باغ قرار دارد. از طریق یک هشتی به حیاط وصل می‌شود. ایوان عمارت با چهار ستون چوبی و دو نیم ستون منبت‌کاری شده تزئین شده است. شما در این باغ باصفا با معماری باشکوه ایرانی مواجه خواهید شد.
هتل های شیراز در حوالی آرامگاه مقدس علی بن حمزه (ع)
همان‌طور که گفتیم بسیاری از جاذبه‌های شهر شیراز در مرکز شهر و بافت تاریخی آن قرار دارد. این موضوع درباره اقامتگاه‌ها و هتل‌های این شهر نیز صدق می‌کند. شما با اقامت در هتل پنج ستاره زندیه شیراز در دل شهر قرار می‌گیرد جایی پشت ارگ گریم خان زند. با این وجود شما به‌راحتی می‌توانید از بازار وکیل، حمام وکیل، مسجد وکیل، آرامگاه علی بن حمزه (ع)، مسجد نصیرالملک، حرم شاه‌چراغ، موزه پارس، مدرسه خان، مسجد نو، باغ ارم و ... دیدن کنید.
رزرو اتاق‌های یک تخته، دو تخته، سوئیت یک خوابه دو نفره، سوئیت هانی مون و سوئیت بیزنس هتل زندیه، امکاناتی نظیر روم سرویس، صندوق امانات، یخچال، مینی بار، چای‌ساز، پاور سوئیچ، سیستم گرمایش و سرمایش، مبلمان، تلویزیون، اینترنت و ... را در اختیار شما می‌گذارد.
هتل سنتی زندیه شیراز برای رفاه حال مهمان خود امکانات رفاهی ازجمله استخر، سونا، جکوزی، سالن ورزشی، وسایل بدن‌سازی، فضای سبز، اتاق چمدان، خدمات تور، تاکسی‌سرویس، لاندری، فروشگاه، خودپرداز، پذیرش 24 ساعته، پارکینگ و ... را فراهم می‌کند.
شما می‌توانید یک صبحانه بی‌نظیر در فضای آرامش‌بخش هتل زندیه میل کنید. خوردن غذاهای سنتی، گیاهی، فست فود، دریایی، ایرانی و فرنگی در رستوران سنتی هتل را از دست ندهید. همچنین رستوران کلاسیک با فضایی متفاوت از شما با غذاهای باکیفیت پذیرایی می‌کند. اقامت در هتل زندیه شهر شیراز به‌عنوان یکی از نوسازترین هتل‌ها می‌تواند خاطره‌ای به‌یادماندنی برای شما رقم بزند، به‌خصوص اینکه کارکنان این هتل همگی مجرب و کارآزموده هستند.
کلام پایانی
آرامگاه علی بن حمزه (ع) قرن‌هاست که زائران و مشتاقان را از سراسر ایران و جهان به سوی خود جذب می‌کند. گنبد فیروزه‌ای و مناره‌های رفیع این آرامگاه، شکوه و عظمت آن را به رخ می‌کشند. کاشی‌کاری‌های معرق و آیینه‌کاری‌های ظریف، جلوه‌ای بهشتی به این مکان روحانی بخشیده‌اند. بازدید از حرم علی بن حمزه، تجربه‌ای منحصربه‌فرد و روح‌بخش است. گویی با هر قدم در این مکان مقدس، به آرامش و صفای بیشتری دست می‌یابیم. در اینجا، غم‌ها و غصّه‌های دنیوی رنگ می‌بازند و تنها عشق و ایمان باقی می‌ماند.
سوالات متداول درباره آرامگاه معنوی علی بن حمزه (ع)
حرم علی بن حمزه (ع) در کجا قرار دارد؟
این مکان مقدس، در همسایگی رودخانه خشک و در خیابان حافظ واقع شده است. شما در تقاطع خیابان شهید عمادی می‌توانید این حرم را پیدا کنید.
بهترین زمان برای بازدید از امامزاده علی بن حمزه (ع) چه زمانی است؟
بهترین زمان برای بازدید از آستان مقدس، صبح زود یا اواخر بعد از ظهر است، زمانی که آرامش بیشتری در حرم حاکم است.
آیا امکان اقامت در نزدیکی حرم وجود دارد؟
بله در اطراف حرم هتل‌ها و مهمانسراهای متعددی برای اقامت زائران وجود دارد. هتل زندیه یکی از بهترین هتل های شهر شیراز در نزدیکی حرم است.
چگونه می‌توان به حرم علی بن حمزه (ع) رفت؟
می‌توانید با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند مترو، اتوبوس و تاکسی به حرم بروید. همچنین می‌توانید با ماشین شخصی به حرم بروید و از پارکینگ حرم استفاده کنید.
هزینه اقامت در هتل زندیه در شیراز چقدر است؟
هزینه اقامت در هتل زندیه به نوع اتاق، فصل و مدت اقامت بستگی دارد. برای اطلاع از قیمت دقیق، می‌توانید با هتل تماس بگیرید یا به وب‌سایت رهی نو مراجعه کنید.
