آرامگاه حافظ شیرازی

وقتی نام شعر و شاعر به میان می‌آید، ناخداگاه شهر شیراز و حافظ به ذهن خطور می‌کند. پایتخت شعر و ادب فارسی با وجود این شاعر با قلب و روح علاقمندان به هنر بازی می‌کند. آرامگاه حافظ هر ساله میزبان گردشگران زیادی است که می‌خواهند با خانه و زادگاه این شاعر آشنا شوند و آرامگاه افرادی مانند او را از نزدیک ببینند.

آشنایی با آرامگاه حافظ شیرازی

حافظ شیرازی یا همان لسان الغیب معروف یا به گفته‌ای ترجمان الاسرار از جمله بهترین شعرای ایران زمین هستند که در شهر شیراز سال‌های زیادی است که خفته، اما اشعارش برای همیشه در قلب‌ها باقی مانده است. لسان غیب معروف در آرامگاهی به نام آرامگاه حافظ شیرازی آرامیده است و در زیر سنگ قبر او دو مصرع شعری را مشاهده می‌کنیم که گویای رازی نهان برای ما است. این دو مصرع شعر این گونه بیان شده:

چراغ اهل معنی خواجه حافظ بجو تا ریش از خاک مصلی

به نمای بیرونی سقف آرامگاه حافظ شیرازی که بنگرید رنگ‌ آبی فیروزه‌ای را مشاهده می‌کنید که نماد بهشت بوده، رنگ قرمز ارغوانی که نشان دهنده شراب ازلی، سفید و سیاه که نماد شب و روز هستند و البته قهوه‌ای سوخته که نماد خاک است و ما را در میان معانی و ارتباط شعر و عالم غرق می‌کند. اختلافاتی درباره تاریخ دقیق ولادت شاعر ما یعنی حافظ شیرازی وجود دارد. دکتر غنی ولادت او را در 717 می‌داند و دکتر ذبیح الله صفا این تاریخ را در 727 بیان می‌کند. گفته می‌شود او در سال 792 هجری قمری وفات کرده است. این شاعر قرن هشتمی جایگاه خاصی در میان ایرانیان دارد و آرامگاه وی توانسته بهترین مکان برای فرار از هیاهوی زندگی باشد.

آرامگاه حافظ شیرازی در یک باغ بسیار زیبا و مصفا قرار دارد و از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شیراز محسوب می‌شود.

آرامگاه حافظ شیرازی کجاست؟

آرامگاه حافظ شیرازی در منطقه شمالی شهر شیراز واقع شده و در جنوب دروازه قرآن معروف این شهر قرار دارد. این آرامگاه در زمینی به مساحت 20000 هزار متر مربع ساخته شد و متشکل از بخش‌های بسیار زیادی است.

مسیرهای دسترسی به آرامگاه حافظ شیرازی

مسیرهای دسترسی به آرامگاه حافظ بسیار آسان و مشخص است. اگر می‌خواهید از وسایل حمل و نقل عمومی برای رفتن به آرامگاه حافظ استفاده کنید، می‌توانید از اتوبوس‌هایی که در مسیر چهار راه ادبیات حرکت می‌کنند استفاده کنید.

در صورتی که بخواهید از تاکسی استفاده کنید، ابتدا باید به فلکه گاز بروید و بعد از تاکسی‌هایی که در این مکان قرار دارند می‌توانید به آرامگاه بروید. اما اگر خودروی شخصی دارید می‌توانید از سمت دروازه قرآن به آرامگاه بروید. ابتدا به بلوار هفت خان رفته و بعد از 500 متر به خیابان چهل مقام بروید. بعد از خیابان چهل مقام وارد چهار راه ادبیات شوید و آنگاه در سمت راست خود آرامگاه را خواهید دید.

تاریخچه آرامگاه حافظ شیرازی

بیایید با هم نگاهی به تاریخچه ساخت آرامگاه حافظ شیرازی بیندازیم و کمی دقیق‌تر به آن نگاه کنیم. این آرامگاه در سال 856 هجری قمری یعنی قرن نهم احداث شد. به طور کل می‌توان گفت که ساخت این مکان به 64 سال پس از فوت حافظ بازمی‌گردد. این بنا چندین بار توسط حاکمان دوران مختلف تعمیر و مرمت شد. آرامگاه حافظ در زمان حکومت شاه عباس یعنی در قرن یازدهم بازسازی شد و در زمان حکومت نادرشاه افشار تعمیراتی بر روی آرامگاه صورت گرفت.

در زمان کریم خان زند نیز تعمیراتی اساسی و بنیادی بر روی آن انجام شد و او ساختمانی مانند دوران زندیه با تالاری بزرگ بنا کرد. او دستور داد تا بر روی قبر حافظ سنگی از جنس مرمر قرار دهند و شعری به خط نستعلیق بر روی آن حجاری کنند. البته در سال 1314 وزارت آموزش و پرورش استان فارس اقدام به بازسازی و مرمت بنا نمود و بنایی که امروز مشاهده می‌کنیم را شکل داد.

طراح آرامگاه حافظ

اولین سازنده آرامگاه حافظ شیرازی شخصی به نام محمد یغمایی وزیر میرزا ابولاقاسم بابر بود، اما طرحی را که امروزه مشاهده می‌کنیم آندره گدار باستان شناس معروف و صاحب نام فرانسوی داد. او مدیر کل باستان شناسی کشور بود و یک طرح بسیار خوب و مناسب برای این بنا طراحی کرد و اجرای آن توسط علی ریاض انجام شد که رئیس اداره آموزش و پرورش فارس بود. این طراح در سال 1307 هجری شمسی توسط دولت وقت دعوت شد و برای نگهداری از بناهای تاریخی و سازماندهی آنها به ایران آمد. البته علی سامی سرپرستی آن را برعهده داشت و تا سال 1317طراحی و ساخت آن به طول انجامید. آندره در مدت زمان حضور خود در ایران بیشتر آثار تاریخی ایران را مشاهده کرد و فهرستی را برای مراقبت، مرمت و نگهداری ارائه داد.

معماری بنای آرامگاه حافظ شیرازی

آرامگاه حافظ شیرازی دارای دو صحن شمالی و جنوبی است. این صحن‌های زیبا توسط یک تالار بزرگ و مجزا از هم جدا شده‌اند. صحن جنوبی حدود 4 متر پایین‌تر از کف تالار است. در وسط این حیاط باغچه‌ای مانند بلوار قرار دارد که گل و چمن داشته که دو راهرو برای رفت و آمد در اطراف آن قرار دارد. به قسمت شرقی و غربی این صحن که نگاه کنید، دو نارنجستان ساخته شده که فضای این مکان را در بهار غرق بوی بهار نارنج می‌کنند. صحن شمالی در گذشته یک قبرستان عمومی بوده و اکنون قبر خواجه در آن قرار دارد. دو حوض آب بزرگ و مستطیلی در جنوب صحن ساخته شده که هر کدام با درختان نارنج احاطه شده‌اند. در اطراف آن نیز باغچه‌هایی مشاهده خواهید کرد که سرو، نارنج و کاج در آنها کاشته شده است. در هر گوشه این آرامگاه یک بنای تاریخی قرار دارد و می‌توان مدت زمانی در کنار آنها ایستاد و از معماری تاریخی آنها لذت برد.

در این آرامگاه 4 درب برای ورود و خروج ساخته شده است که از تمامی آنها برای ورود به آرامگاه می‌توان استفاده کرد. درب اصلی آرامگاه حافظ شیرازی در ضلع جنوبی، درب دیگری در شمال شرقی و دو درب دیگر در ضلع غربی این مکان قرار دارد. تالاری که در بالا ذکر شد، دو صحن شمالی و جنوبی را از یکدیگر جدا می‌کند و تلفیقی از معماری هخامنشی و زندیه است. این تالار 65 متر طول داشته و عرض آن 8 متر است. 20 ستون سنگی برای ساخت این تالار استفاده شده که ارتفاع هر کدام از آنها تقریبا 5 متر است. در ابتدا که این تالار ساخته شد فقط دارای 4 ستون و 4 اتاق بود، اما با گذشت زمان 2 اتاق را خراب کردند و در عوض 16 ستون دیگر را به این مکان افزودند. این تالار معماری بسیار باشکوهی دارد و یکی آثار زیبای معماری دوران زندیه محسوب می‎شود. دو اتاق در اطراف این تالار قرار دارد که یک دفتر آرامگاه و دیگری مربوط به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.

باید گفت که سنگ قبر حافظ یک متر از زمین بلندتر بوده و با 5 پله مدور احاطه شده است. بر بالای این سنگ قبر گنبدی مسی قرار دارد که شبیه کلاه ترک دار درویشی است. این گنبد بر هشت ستون 10 متری متکی بوده و در ارتفاع خوبی قرار دارد. داخل گنبد کاشی‌کاری شده و از جنس لعاب پلی کروم هستند. آرامگاه خاندان قوام در سمت چپ رواق قرار دارد. به سمت راست حیاط شمالی که بنگرید دیواری را مشاهده خواهید کرد که 14 طاق نما دارد. آرامگاه خاندان معدل نیز در همین قسمت است. باید گفت که در سال 1386 خانه‌های این قسمت تخریب شده و به محوطه شرقی آرامگاه افزوده شد.

شیراز سرای شعر و شاعران زیادی است که اشعار آنها نه تنها ایران، بلکه تمام دنیا را شیفته و مجذوب خود کرده است. در سفر خود به شیراز به این آرامگاه زیبا بروید و از نزدیک این مکان را ببینید. مطمئن باشید آنقدر مجذوب این مکان خواهید شد که هر بار به شیراز بروید این مکان پاتوق اصلی شما برای تفریح و گردش خواهد شد. همچنین در سفرتان به شیراز، بازدید از قدیمی‌ترین مسجد این شهر، یعنی مسجد جامع عتیق شیراز را از دست ندهید!

اقامت در هتل الیزه شیراز، هتل زندیه شیراز، هتل بزرگ شیراز و هتل هما شیراز را از دست ندهید