موزه مردمشناسی عشایر آذربایجان به عنوان اولین موزه عشایری ایران از جمله موزههای مردمشناسی کشور است که در ساختمان قدیمی حمام جلال سراب با مساحتی حدود ۶۵۰ متر مربع در داخل شهر بنا شده است. بنای موزه متعلق به دوره قاجار بوده و در این دوره به عنوان حمام عمومی شهر مورد استفاده قرار میگرفته است. اسم حمام برگرفته از نام مالک آن به نام «جلال» است. حمام جلال دارای دو بخش مجزای زنانه و مردانه بوده و در هر بخش خزینهای جهت تجمع آب گرم تعبیه شده و گرمخانه مرکزی حمام در محل اتاق مدیریت فعلی موزه قرار داشته است. هدف این موزه به تصویر کشیدن زندگی عشایر آذربایجان است. در این موزه زندگی عشایری، فعالیتها، پوششهای محلی، تولیدات و آداب و رسوم عشایری به نحوی به نمایش گذاشته شده که به صورت آشکار و ملموس به چشم و گوش اهل نظر طنینانداز میکند. این موزه از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از: کتابخانه تخصصی، ماکتهای مختلفی از نحوه زندگی و زیستگاه عشایر، تابلو نوشتهها، تصاویر متنوع از جلوههای فرهنگی عشایر آذربایجان، فضای مرتع و چوپان، غرفه سینمای سنتی، بخش فرآوردههای سنتی و بومی لبنیات، آلاچیق و... . ساختمان موزه در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.