«تاریخ طبری» کهن‌ترین تاریخی است که نام «ساوه» در آن آمده است. در اواخر دوره ساسانی و در اوایل دوره اسلامی یعنی سال 22 هجری، ساوه جزو ایالت کوهستان یا جبال بوده است. در سال 617 هجری برابر با 1220 میلادی، شهر ساوه توسط مغولان ویران و مردم آن قتل عام شدند. در فاصله دو قرن به مرور زمان ویرانی‌های ناشی از حمله چنگیز و ایلخان تیمور مرمت شد و به واسطه واقع شدن بر سر شاهراه‌های ایران دوباره رونق یافت، به ویژه راهی که سلطانیه مرکز ایلخانان را به قم، اصفهان، ری و کاشان پیوند می‌داد. بنای «مسجد جامع ساوه» به عنوان یکی از آثار ارزشمند هنر معماری، نقاشی، کاشی‌کاری و گچ‌بری است. در این بنای تاریخی - مذهبی آثاری از سه مقطع تاریخی قبل از اسلام، قرون اولیه اسلام و دوران صفوی دیده می‌شود. این مسجد مجلل و باشکوه دارای یک صحن بزرگ در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان، محراب‌های متعدد قدیمی با خطوط کوفی و دو محراب از دوره صفوی با خط ثلث است. محراب آن دارای کتیبه‌های متعدد عمودی و افقی است و روی آن با خطوط ثلث و کوفی، سوره‌هایی از قرآن چون سوره اخلاص، قدر و جمعه، گچ‌بری شده است. در ضلع غربی، میان شبستان‌های این بنا، ایوان با شکوه و رفیع قرار دارد و در هر طرف این ایوان حجره‌ای با درگاه تنگ و کوتاه نمودار است. بر فراز مقصوره مسجد، گنبدی به قطر چهارده و ارتفاع 16 متر دیده می‌شود و ساق یا گردنه آن 4 متر ارتفاع دارد و با کاشی‌های زیبا تزیین شده است. در گوشه شمال شرقی و بیرون از چهار دیواری مسجد جامع ساوه، مناره رفیع و آجری از دوره سلجوقی قرار دارد. قسمت پایین مناره ساده و در بالا با نقوش آجری تزیین شده است.
