قلعه گردن تول لات در شرق استان گیلان در محور رحیم آباد به اشکورات و در 1 کیلومتری روستای تول لات قرار دارد. در برخی کتب تاریخی استان گیلان قدمت این قلعه را به دوران سلجوقی نسبت داده‌اند ولی با توجه به وجود خندق‌هایی که در اطراف آن حفر شده باید قدمت آن را به پیش از دوران سلجوقی نسبت داد، این قلعه، مساحتی حدود یکصد مترمربع داشته و در ارتفاع 181 متری از سطح دریاهای آزاد واقع شده است. ملات به کار رفته در آن از جنس ساروج و بنا به صورت سنگ‌‌چین ساخته شده است که با توجه به مواد به کار رفته در این قلعه می‌توان گفت که این بنا جزو نخستین بناهای استان گیلان بوده و از ویژگی منحصر به فردی برخوردار است که بخش عمده‌ای از آن بر اثر زمین لرزه سال 1369 تخریب شد. اخیراً باستان‌شناسان در هنگام گمانه‌‌زنی در محوطه قلعه گردن تول لات، یک گور دسته جمعی منحصر به فردی را به دست آوردند. گمانه‌‌های گوناگونی نیز زده شد که در ششمین گمانه یک گور باستانی کشف گردید که آرامگاه خانوادگی شخص مهمی بوده است.
