آتشکده جاویدا (سر مسجد)

آتشکده یا معبد سر مسجد یکی از مهم‌ترین مکان‌‌های تاریخی و باستانی استان خوزستان است که در شمال شرقی شهر مسجد سلیمان قرار دارد. این آتشکده بنایی متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد است که بنا بر نظر برخی کارشناسان، معماران برای ساخت تخت جمشید از آن الهام گرفته‌اند. نوع معماری این بنا، آتشکده جاویدان اورارتویی است که مهم‌ترین مشخصه آن استفاده نکردن از ملات و گذاشتن سنگ خشک روی سنگ خشک دیگر است. بنا به نوشته‌های پروفسور گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی در کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» تخت جمشید نیز با استفاده از همین الگو ساخته شده است. این معبد که در گذشته‌‌های دور همواره در آن آتشی افروخته بوده مشرف به صفه سر مسجد است که به گفته مورخان مقر حکومتی پارس‌‌ها بوده است. آتشکده سرمسجد به دستور یکی از پادشاهان بزرگ هخامنشی ساخته شده و هر کدام از سنگ‌‌های بزرگ معدنی به کار رفته در آن 4 تا 5 تن وزن دارد. برای ساخت دیوارهای این معبد هیچ نوع ملاتی به کار نرفته و با توجه به زلزله‌‌های مکرر در مسجد سلیمان احتمال ریزش این سنگ‌‌های خشکه‌ چین وجود دارد. محراب آتشکده متعلق به قرن ۷، ۸ قبل از میلاد است که شامل یک سکو به اندازه‌‌های ۲۰ در ۲۵ پا می‌‌باشد. در بخش شرقی محراب قسمتی که اکنون آتشکده می‌‌باشد، برای عبادت ایرانیان بنا شده بود. سمت غرب ایران مقدس ویژه خدایان یونانی بوده و در سمت غربی آتشکده 3 معبد برای 3 تن از خدایان قدیم اختصاص داشت که 2 تن از آنان هراکلیوس و آتنا می‌‌باشد.