گول تپه منطقه وسیعی است که در پشت گورستان عمومی باغ رضوان مرند در داخل باغ‌های مشجر قرار دارد که در اثر خاک برداری وسیع جهت کود باغات و کف کوره‌های آجرپزی، از صورت یک تپه مرتفع به صورت یک گودال وسیع درآمده است. این قلعه در قسمت شرقی شهر مرند واقع شده و آثار به جای مانده از آن نشان می‌دهد که این قلعـه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی ۶۰۰۰ سال پیش بنا گردیده است. ویلیامز جکسون امریکائی نیز قلعه مرند را باقیمانده یکی از آتشکده‌های دوره ساسانی می‌شمارد و می‌گوید که مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهرستان (واسپورگان) بوده است. واژه گول تپه که به این قلعه اطلاق می‌شود شکل پهلوی و آذری گل فارسی است که معنای آتش و شعله آتش دارد و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی به معنی آتش است. کول تپه به جایی اطلاق می‌شود که توده بزرگی از خاکستر به صورت طبقه طبقه، روی هم انباشته شده و به صورت تپه‌ای مانند درآمده باشد. در آذربایجان غربی به ویژه کناره‌های دریاچه ارومیه که مرکز آتشکده‌های ایران بوده است، کول تپه‌های زیادی بر جای مانده است. روستاییان از این خاکسترها برای کود دادن به زمین بهره می‌برده‌اند و سالیان دراز است که آن‌ها در کشتزارهای خود استفاده می‌کنند تا موجب باروری زمین گردند، به طوری که برخی از این توده‌های خاکستر یا کول‌تپه‌ها اکنون اثری بر جا نمانده است. این خاکسترها لایه لایه‌اند و در میان هر لایه مقداری خاک و گاه اشیا قدیمی به ویژه کاسه و کوزه و ظروف مختلف پیدا می‌شود. گل تپه (گول تپه) قدیمی‌تر و متعلق به زمانی است که در این جاها آتشکده‌ای بوده است و کول تپه جدید است و متعلق به زمانی است که خاکستر باقیمانده است. به هر دو صورت نشانی از آتش در خود پنهان دارند و جایگاه آتشکده‌های کهن هستند. درباره علت پیدایش این تپه‌های خاکستر در آذربایجان ایران حدس‌های گوناگونی زده می‌شود. بیشتر دانشمندان عقیده دارند که این توده خاکستر بازمانده هیزمی است که در آتشکده‌ها می‌سوخته و در طی سده‌ها تلی از خاکستر برپا گشته است.
