اصفهان یادگارهای بسیاری از صفویه و سلسلههای بعد از آن دارد. در کوچههای قدیمی که راه میروید، خانههای تاریخی اصفهان توجهتان را جلب میکنند. در حال حاضر، برخی از این خانههای قدیمی کاربرد گردشگری دارند و به عنوان موزه یا کافه رستوران مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از آنها فقط بازسازی شدهاند، اما کاربرد خاصی ندارند. گردشگران میتوانند برای ورود به این خانهها هزینه ورودی بپردازند و از آنها بازدید کنند، عکاسی در این خانهها لذت زیادی دارد.
دسته سوم خانههای تاریخی اصفهان هم جزو املاک شخصی هستند و هنوز درب آنها به روی گردشگران بسته است.
تعداد خانههای قدیمی در شهر اصفهان بسیار زیاد است، اما در این مقاله خانههایی را معرفی میکنیم که کاربرد گردشگری دارند و میتوانید از آنها بازدید کنید.
آشنایی با مشهورترین خانههای تاریخی اصفهان
جاذبههای تاریخی اصفهان آنقدر زیاد است که بسیاری از آنها هنگام معرفی از قلم میافتند. مثلا زمانی که از اصفهانیها درباره آثار باستانی و قدیمی سوال میکنید، معمولا به جاذبههایی مثل پلها، میدان نقش جهان، چهارباغ و آتشگاه اشاره میکنند و فراموش میکنند خانههای تاریخی شهرشان را نام ببرند. برای اینکه خانهها را پیدا کنید، باید از اصفهانیها مستقیما درباره خانههای قدیمی سوال کنید تا آدرس آنها را نشانتان بدهند.
برای گردشگری راحتتر، در رهی نو، اطلاعات خانههای تاریخی اصفهان و آدرس و تصویر آنها را قرار میدهیم تا بتوانید آنها را پیدا کنید و از تماشای معماری اصیل شهر اصفهان لذت ببرید.
خانه مشروطیت اصفهان، مهمترین خانه تاریخی اصفهان
اگر طرفدار آزادیخواهی و مشروطه هستید، حتما بازدید از خانه مشروطه اصفهان را که جزو آثار ملی ایران هم هست، در اولویت قرار بدهید. در این خانه تاریخی، علاوه بر معماری سنتی و دلنشین اصفهان، موزه مشروطه را هم میبینید. این خانه در دوران قاجار ساخته شده و محل قرار رجال سیاسی و مشروطهخواهان بوده است. آنها در این خانه جمع میشدند، با هم مشورت میکردند و درباره مسائل مربوطه تصمیم میگرفتند.
در ابتدا محمد تقی رازی خانه مشروطیت اصفهان را ساخت، اما بعد از آن مالکیت خانه به حاج آقا نجفی رسید که یکی از مهمترین فعالان مشروطه در اصفهان بود. گچبریهای حرفهای، شیشهکاریهای ارسی هزار رنگ، دربهایی که توسط هنرمندان منبتکاری شده نقاشی و معماری جذاب خانه مشروطیت جزو جاذبههای گردشگری این موزه هستند.
آدرس خانه مشروطیت اصفهان: خیابان نشاط، کوچه مقصود بیک، کوچه پشت مسجد نقش جهان
خانه معتمدی (ملاباشی)
خانه معتمدی هم جزو خانههای تاریخی اصفهان است و فاصله چندانی با خانه مشروطه ندارد. با ۱۵ دقیقه پیادهروی میتوانید مسافت بین این دو خانه را طی کنید. این خانه اکنون به اقامتگاه سنتی تبدیل شده و بهترین محل برای اقامت مسافرانی است که به خانههای تاریخی نصف جهان علاقه دارند.
این خانه در ابتدا در دوران زندیه ساخته شده بود و از نظر معماری جذابیت چندانی نداشت، اما از زمانی که ملا باشی این خانه را خریداری کرد، روزبهروز زیباتر شد تا در نهایت به یکی از جذابترین خانههای قدیمی اصفهان تبدیل شد. ملاباشی یکی از اعضای دربار ناصرالدین شاه بود که برای آرام کردن جو متشنج اصفهان در زمان قاجار به این شهر اعزام شد.
بعد از ملاباشی کسی به بنای عمارت باشکوه او توجهی نکرد و رو به تخریب رفت تا در سال ۱۳۸۰ آقای معتمدی این خانه را خریداری و بازسازی کرد و در نهایت به زیبایی که اکنون وجود دارد، رسید.
آدرس خانه ملاباشی: خیابان هشت بهشت غربی، خیابان ملک، بن بست ملاباشی
خانه امینالتجار اصفهان یا خانه انگورستان اصفهان
این خانه هم از عمارتهای دوران قاجار در اصفهان است. این خانه دو طبقه هم شاهکار معماری قاجار را به نمایش میگذارد، شیشههای ارسی، پنجدری، گچبری و طرحهای سنتی اسلیمی در گوشه گوشه این خانه دیده میشود. البته بخشی از خانه امینالتجار به دلیل فرسایش در گذر زمان خراب شده و دیگر خبری از انگورهای پربار در حیاط ساختمان نیست.
مالک این خانه محمد علی امینالتجار، یکی از تاجران به نام اصفهان، در زمان قاجار بوده است. او و پسرش جزو مشروطه خواهان اصفهانی بودند. جالب است بدانید که بانو مجتهده امین که یکی از بانوان سرشناس اصفهانی است، در این خانه متولد شده.
آدرس خانه امینالتجار: خیابان عبدالرزاق، محله پشت بارو
خانه تاریخی بخردی اصفهان
خانه بخردی اصفهان یکی از قدیمیترین خانههای تاریخی این شهر است و در دوران صفویه ساخته شده و قدمت ۴۰۰ ساله دارد. این خانه هم اکنون به اقامتگاه سنتی تبدیل شده و پذیرای مسافران است. تاریخچه خانه بخردی نشان میدهد این خانه در اوایل دوران صفویه ساخته شده و مانند سایر خانههای این دوران ایوان بزرگی دارد.
این خانه در سالهای اخیر بازسازی شده و اکنون در عین اینکه جلوه سنتی خود را حفظ کرده، امکانات یک اقامتگاه مدرن را نیز دارد. این خانه در انتهای یک حیاط بزرگ قرار گرفته و مسافران میتوانند از طبیعت زیبای باغچه هم لذت ببرند.
آدرس خانه بخردی: خیابان عبدالرزاق، خیابان سنبلستان
خانه دهدشتی اصفهان، کافه هوگر
خانه دهدشتی یکی از مشهورترین خانههای تاریخی اصفهان است، زیرا در سالهای اخیر به یک کافه رستوران تبدیل شده و مردم اصفهان هم بخاطر کیفیت بالای غذا و دسرها و هم فضای زیبای این خانه تاریخی، زیاد به آن مراجعه میکنند. این خانه در دوران قاجار ساخته شده، البته بازدیدکنندگان میتوانند در حیاط عمارت و طبقه پایین آن بنشینند و ورود به طبقه بالا برای عموم ممنوع است. خانه دهدشتی در میدان امام حسین که مرکز شهر و نزدیک به جاذبههای دیدنی است، قرار دارد. بنابراین میتوانید برای استراحت میان بازدید از جاهای دیدنی اصفهان، به این کافه بروید.
آدرس: دروازه دولت، خیابان باب الرحمه، کوچه جهان نما، انتهای بن بست دهدشتی
خانه شیخالاسلام اصفهان
این خانه هم جزو عمارتهای صفوی است و به امام جمعه و شیخ الاسلام اصفهان در زمان صفوی تعلق داشته است. البته خانه شیخالاسلام چیزی بیشتر از یک خانه است و بیشتر به کاخ شباهت دارد. این خانه با الهام از کاخ چهل ستون ساخته شده و انواع هنرهای ایرانی- اسلامی در دربها، دیوارها، پنجرهها و معماری این خانه دیده میشود. این خانه در حال حاضر به یکی از موزههای اصفهان تبدیل شده است.
آدرس: اصفهان، چهار راه تختی، کوچه هتل پرشیا
خانه شهشهانی از خانههای تاریخی اصفهان
خانه شهشهانی جزو خانههای قدیمی قاجار است که احتمالا ساخت آن در سال ۱۲۷۶ قمری به پایان رسیده و خوشبختانه هنوز سالم باقی مانده است. اطلاعات کاملی درباره مالکیت این خانه در دسترس نیست، اما احتمال میرود به دستور داروغه اصفهان در زمان قاجار ساخته شده باشد. معماری این خانه هم مانند سایر خانههای قاجاری اصفهان است و همان هنرها در آن به کار رفته. نکته جالب این است علیرغم یکی بودن سبک ساخت این عمارتها، هیچکدام از آنها شبیه به هم نیستند و هرکدام داستان منحصر به فردی برای گفتن دارند.
آدرس: محله شهشهان، کوچه صحه میرزا اسدالله خان، پلاک 32
خانه سوکیاس
خانه سوکیاس از دیگر خانههای تاریخی اصفهان است که در دوران صفوی ساخته شده و در منطقه ارمنینشین اصفهان قرار دارد. به طور کلی محله جلفای اصفهان میزبان چند خانه تاریخی در اصفهان است. خوشبختانه خانه سوکیاس مورد توجه مسئولان اصفهان بوده و اقدامات لازم برای مرمت این عمارت انجام شده است. دانشگاه هنر اصفهان بخشی از این عمارت را خریداری و مرمت کرده و اکنون به عنوان فضایی برای آموزش دانشجویان از آن استفاده میکند.
آدرس: خیابان حکیم نظامی، کوچه سنگتراشها، محله تبریزیها، دانشکده حفاظت و مرمت اصفهان
خانه وثیق انصاری
این خانه به خاندان بزرگ سرهنگ وثیق انصاری اختصاص دارد و در زمان قاجار ساخته شده است. خانه وثیق جزو آن دسته خانههای تاریخی اصفهان است که به عنوان ملک شخصی شناخته میشود و امکان بازدید عمومی از آن وجود ندارد. البته معماری این خانه هم مانند سایر خانههای سبک قاجار ساخته شده و اگر سایر خانههای تاریخی شهر را دیده باشید، بخاطر ندیدن خانه وثیق چیز زیادی را از دست نمیدهید.
آدرس: میدان کهنه، خیابان هارونیه، کوچه حمام شیر
مجموعه خان خوراسگا
عمارت خان خوراسگان از چند خانه، باغ، انبار، کارگاه قالیبافی و اصطبل و طویله ساخته شده. به همین دلیل به عنوان مجموعه شناخته میشود. این خانه در ابتدا به باقر خان خوراسگانی تعلق داشته و الان هم عکسهای پرتره این شخصیت برجسته اصفهانی بر دیوارهای خانه دیده میشود. مجموعه خان هم در زمان قاجار ساخته شده و معماری به سبک همان دوره دارد. این خانه هم هنوز برای پذیرایی از گردشگران آماده نشده و بازدید عمومی ندارد.
آدرس: منطقه خوراسگان، خیابان اباذر، کوچه عطائی
خانه سرتیپ سدهی
خمینیشهر یکی از شهرهای کوچک اطراف اصفهان است که فاصله زیادی با اصفهان ندارد. این خانه هم مجموعهای از چند اقامتگاه، دیوانخانه، انبار و حسینیه است. پدر سرتیپ سدهی جزو نظامیان قاجار و خودش هم حاکم وقت اصفهان بوده است. خانههای فرزندان سرتیپ سدهی هم عمارتهای تاریخی هستند که در کنار خانه پدر ساخته شده و زیبای نمای مجموعه را دوچندان کردهاند.
آدرس: خمینیشهر، در محله لادره فروشان، بلوار توحید
خانه اخوان حقیقی
خانه حقیقی از دیگر خانههای تاریخی اصفهان است که مانند خانه امینالتجار در محله پشت بارو قرار دارد. این خانه در دوران صفویه ساخته شده است. خانه حقیقی در سال ۱۳۵۱ توسط دولت خریداری و به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. این خانه جزو عمارتهایی است که پذیرای گردشگران است، اما مانند خانههای دیگر کاربردهایی مثل موزه یا رستوران و کافه ندارد.
آدرس: چهارباغ پایین، محله پشت بارو، کوچه پردیس (کوچه ۱۱ پیچ)
خانه دکتر اعلم، سرشار از عناصر معماری قاجاری
خانه دکتر رضا اعلم جزو جاذبههای تاریخی زمان قاجار است و از آن دست خانههایی است که بیشتر به کاخ شباهت دارد. هنر منبت، گچبری، آیینهکاری، طلاکاری و معماری در گوشه و کنار خانه دیده میشود و جلوهای کامل از هنر مردم اصفهان قدیم را به نمایش میگذارد. این خانه هم در محله پشت بارو که یکی از محلههای قدیمی اصفهان است، قرار دارد.
آدرس: محله پشت بارو، بن بست زرگرها
کلام آخر
در این مقاله خانههای تاریخی اصفهان را نام بردیم. البته تعداد خانههای تاریخی این شهر بیشتر از چیزی است که در این لیست ارائه شد، اما سایر خانهها یا کاربرد توریستی ندارد و املاک شخصی هستند یا هنوز به شهرت نرسیدهاند و فقط بازدیدکنندههای محلی به سراغ آنها میروند.
اگر قصد دارید برنامهای برای سفر به شهر تاریخی اصفهان بچینید و از این شهر پرهنر لذت ببرید، میتوانید برنامههای رزرو اقامتگاه در رهی نو را بررسی کنید. ما تلاش میکنیم خاطرات خوبی از مسافرت به شهرهای مختلف ایران برای شما بسازیم.