مردم سیستان بلوچستان، مانند مردم بسیاری از نواحی جنوبی ایران به مهمان‌نوازی و پذیرایی گرم معروف هستند و به محض ورود به این شهر با استقبال گرم و محبت زیاد اهالی آن مواجه می‌شوید. امکان ندارد که به خانه یک سیستانی یا بلوچی وارد شوید و با غذاهای خوشمزه و پرادویه جنوبی از شما پذیرایی نکنند. غذاهای این منطقه پرادویه است بنابراین برای افرادی که غذا با چاشنی زیاد دوست دارند، بسیار دلچسب خواهد بود. غیر از ادویه، مبنای اصلی غذاهای بلوچی، گوشت و دوغ است؛ زیرا دامپروری بیشتر از هر چیزی در آن منطقه رواج دارد. اگر دوست دارید با انواع غذاهای محلی سیستان بلوچستان آشنا شوید این مطلب شما را با غذاهای خوشمزه این منطقه آشنا می‌کند.
لیست غذاهای محلی و سنتی سیستان
غذاهای محلی سیستان و بلوچستان به واسطه دامپروری که دارند، سالم و مقوی است زیرا از روغن حیوانی برای تهیه غذاهای خود استفاده می‌کنند بنابراین میزان سالم بودن در آن بیشتر است. غذاهای سنتی سیستان و بلوچستان همیشه مورد توجه و استقبال مسافران بوده است زیرا هم طعم فوق‌العاده‌ای دارند و از تنوع بالایی برخوردار هستند. از جمله غذاهای محبوب سیستان بلوچستان، می‌توان از تنورچه یا ترونچه نام برد که محبوبیت زیادی بین مردم دارد.
در ادامه به لیستی از غذاهای سیستان و بلوچستان اشاره می‌کنیم.
- کشک زرد
- تباهگ
- دوغ پا
- تنورچه
- لنجو
- دوغ برک
- آبگوشت زابلی
- اوجیزک
- املت سوزی
- بت ماش
- پکوره
- پلو زعفرانی
- ماهیگ پچ
کشک زرد
کشک زرد یکی از غذاهای سنتی سیستان و بلوچستان است و در بین مردم این منطقه محبوبیت زیادی دارد. این غذا را از کشک زرد زابلی تهیه می‌کنند و آنقدر حجیم و مقوی است که شامل یک وعده کامل غذایی می‌شود. کشک زرد را بیشتر در وعده صبحانه و در هوای سرد پاییز و زمستان سرو می‌کنند. مواد اصلی این غذا شامل کشک زرد، پیاز و آب گوشت است و ظاهری شبیه یک سوپ غلیظ دارد که به صورت تیلیت مثل آبگوشت خورده می‌شود. از این غذا برای درمان بیماری‌هایی مثل ورم معده، اسهال، یبوست، فشار خون استفاده می‌کنند.
تباهگ
تباهگ از غذاهای سنتی سیستان و بلوچستان است که طعم دلچسبی دارد و بیشتر در ماه رمضان و در وعده سحری میل می‌شود. مواد این غذا گوشت گوسفند یا بز است که به صورت ورقه‌ای پخته می‌شود و ادویه هایی شامل نمک، فلفل و پودر انار ر ا به آن اضافه می کنند تا خوشمزه‌تر شود.
دوغ پا
دوغ پا یکی از غذاهای بلوچی است که طرفداران زیادی دارد. شکل ظاهری غذا شبیه خورشت قیمه است تنها فرقی که با این خورشت دارد، به جای آب با دوغ تهیه می‌شود. مواد اولیه دوغ پا، تکه‌های گوشت گوساله، لپه و پیاز است که با هم تفت داده می‌شود و به آن دوغ اضافه می‌کنند. برای خوشمزه شدن آن از فلفل سیاه، روغن، نمک، زعفران و زردچوبه هم استفاده می‌شود تا غذا با ترکیب ادویه‌ها، مزه خوش طعمی پیدا کند
تنورچه یا دیگچه
تنورچه از غذاهای پرطرفدار و خوشمزه بلوچی است که به دیگچه هم شهرت دارد و همانطور که از نامش پیداست داخل تنور طبخ می‌شود. پایه و اساس آن قطعات بزرگ گوشت است که به دو روش به سیخ کشیدن و کبابی در تنور می‌پزند.
لنجو (آبگوشت ماهی)
لنجو یا ماهی آب پز یکی از غذاهای سنتی سیستان و بلوچستان است. علت نامگذاری این غذا به ماهی آب پز استفاده از ماهی به عنوان مواد اولیه این غذا است. مواد پخت این غذا شامل روغن، پیاز، ماهی، زردچوبه، دوغ، فلفل و نمک و آچار زابلی است. آچار در لغت یعنی چاشنی و آچار زابلی یکی از ادویه‌های سنتی در سیستان و بلوچستان است که در تهیه غذاهایی مثل آبگوشت، خورشت قیمه، خورشت آلو و خورشت‌های قرمز رنگ استفاده می‌شود.
دوغ برک
دوغ برک از قدیمی‌ترین غذاهای سیستان و بلوچستان است که مورد علاقه مردم این خطه است. همچنین در بعضی شهرها به این غذا درزنک نیز گفته می‌شود. مواد اولیه تهیه دوغ برک یا درزنگ زردچوبه، دوغ، آرد و نمک و فلفل است. دوغ برک جزو غذاهای خوشمزه است و پیشنهاد می‌کنیم حتما یک بار آن را تست کنید.
آبگوشت زابلی
آبگوشت زابلی از غذاهای محبوب این استان است که بهانه‌ای برای جمع شدن کل فامیل در یک روز تعطیل است. آبگوشت زابلی شبیه آبگوشت معمولی در تهران طبخ می‌شود. تفاوت اصلی آن استفاده از چاشنی‌های مختلف در آبگوشت زابلی است به اضافه اینکه ادویه آچار هم به آن اضافه می‌کنند. مواد اصلی تهیه آبگوشت زابلی، گوشت، سیب زمینی، دنبه، نمک و فلفل است.
اوجیزک
اوجیزک از غذاهای محلی سیستان و بلوچستان است که ظاهری شبیه به آبگوشت دارد؛ ولی بدون گوشت طبخ می‌شود و بیشتر به اشکنه شبیه است. در تهیه این غذا از موادی شامل گوجه، روغن محلی، پیاز، سیب زمینی و آب استفاده می‌شود؛ ضمن اینکه برای خوشمزه‌تر شدن از ادویه محلی آچار نیز استفاده می‌کنند و در برخی از روش‌های پخت، تخم مرغ هم روی غذا می‌ریزند.
املت‌سوزی
املت‌سوزی از غذاهای سنتی سیستان و بلوچستان است که با سبزی محلی به نام " سوزی" پخته می‌شود. سبزی سوزی در اواخر تابستان و اوایل پاییز به روش خودرو می روید و برخلاف نامش، اصلا ربطی به املت ندارد؛ اما درتهیه آن از تخم مرغ استفاده می‌شود. مواد تهیه این غذا شامل سیب زمینی، نمک، فلفل، پیاز و تخم مرغ است.
بت ماش
بت ماش یک غذای کهن و مقوی سیستان و بلوچستان است که بیشتر در ماه رمضان و در وعده سحری آماده و سرو می‌شود. همچنین معروف است که این غذا را با شروع باران و در هوای خنک می‌خورند و از نظر طرز تهیه، بت ماش شباهت زیادی به دمپختک دارد. مواد تهیه این غذا شامل ماش، برنج، روغن و ادویه است و از آنجا که بسیار قوت دارد برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود.
پکوره
پکوره یکی از غذاهای محبوب در سیستان و بلوچستان است که اصالت آن از کشورهای همسایه مثل افغانستان و پاکستان نشات گرفته شده است و بیشتر در ماه‌های رمضان سرو می‌شود. مواد اصلی پکوره آرد گندم، گشنیز، فلفل، آرد نخودچی، پیاز، ادویه، آب و خمیر مایه است و در بین مردم طرفدار زیادی دارد.
پلو زعفرانی
پلو زعفرانی نیز جزو غذاهای سیستان و بلوچستان است که اصالتا به کشور پاکستان برمی‌گردد. شکل ظاهری این غذا به مرصع پلو شباهت دارد. مواد اصلی این غذا شامل مرغ یا گوشت قرمز، مغز بادام و پسته است.
ماهیگ پچ
ماهیگ پچ یکی دیگر از غذاهای خوشمزه مردم بلوچ است که ماهی و آرد بخش اصلی آن است. برای تهیه این غذا خمیری از آرد گندم آماده کرده، خمیر را پهن و آن را به دو قسمت تقسیم می‌کنند و ماهی را با برگ های درخت خرما می‌پیچند و روی آتش کباب می‌کنند.
فرهنگ غذایی سیستان و بلوچستان
همانطور که مشاهده کردید، در فرهنگ غذایی مردم سیستان و بلوچستان، غذاهای محلی و سنتی بسیاری یافت می‌شود و هر منطقه غذای خاص خودش را دارد. مردم در طبخ غذاهایشان از ادویه‌های مخصوص مانند آچار استفاده می‌کنند؛ دامپروری در این منطقه رایج است و گوشت بخش مهمی از مواد اصلی غذاهای مردم این سرزمین را تشکیل می‌دهد. خرما دومین ماده اصلی در طبخ انواع خوراکی و غذا در بین خانواده‌های سیستانی و بلوچ است. سبزی‌ها در فرهنگ غذایی این مردم جایگاه ویژه‌ای دارند و معمولا از سبزی‌های خودرو و بومی در طبخ غذاها استفاد می‌شود. نان هم از دیگر مواد اصلی در رژیم غذایی مردم بلوچ و سیستانی است که در انواع خوشمزه‌ای طبخ می‌شود.
کلام آخر
در این مقاله به خطه خونگرم سیستان و بلوچستان سفر کردیم و با انواع غذاهای محبوب سیستان و بلوچستانی آشنا شدید. غذاهای سیستانی از آنجا که از مواد طبیعی و ارگانیک تهیه می‌شود ارزش غذایی بالایی دارد بنابراین پیشنهاد ما این است که حتما یک بار آن را امتحان کنید.
