کاخ مرمر تهران کجا است؟ + عکس

اگر به جاذبه‌های دیدنی تهران علاقمندید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از کاخ مرمر تهران بازدید کنید. این کاخ یکی از زیباترین بناهای بجامانده از دوره پهلوی اول است. معماری کاخ مرمر الهام گرفته از سبک معماری دوره قاجار است و از نظر زیبایی بعد از کاخ نیاوران قرار دارد. احتمالا می‌خواهید بدانید که این کاخ در کجای تهران است. ما در این مقاله از سایت رزرو آنلاین هتل رهی نو در مورد تاریخچه، نوع معماری، بخش‌های مختلف و آدرس کاخ مرمر، اطلاعاتی در اختیارتان می‌گذاریم؛ پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

معرفی کاخ مرمر تهران

کاخ مرمر تهران که آن را با نام موزه هنر تهران هم می‌شناسند، در دوره رضاشاه ساخته شده و معماری آن نیز حاصل تلاش لئون تادوسیان بوده و در دسته بزرگترین کاخ‌های دوره پهلوی به‌شمار می‌رود. این کاخ در محله‌ای به نام شیخ هادی و در تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان ولیعصر قرار دارد.

مسیر دسترسی به کاخ مرمر تهران

مسیرهای مختلفی برای رفتن به کاخ مرمر تهران وجود دارد که در ادامه هریک از آنها را برایتان توضیح می‌دهیم.

برای بازدید از کاخ مرمر با اتومبیل شخصی باید از طریق خیابان امام خمینی وارد تقاطع خیابان ولیعصر شوید. نکته مهم این است که این کاخ در طرح ترافیک قرار دارد و محدودیت‌های ترافیکی برای عبور و مرور درنظر گرفته شده است. چنانچه قصد رفتن به کاخ مرمر با استفاده از مترو را دارید، بهتر است در ایستگاه مترو دانشگاه امام علی پیاده شوید. برای رفتن به کاخ مرمر با استفاده از سرویس حمل‌ونقل عمومی، می‌بایست از خط بی آر تی راه‌آهن به تجریش به تقاطع امام خمینی برسید. البته خطوط تاکسیرانی هم در این محدوده هستند و با استفاده از آنها نیز می‌توانید به سمت کاخ مرمر بروید.

تاریخچه کاخ مرمر

کاخ مرمر تهران در طول سالیان متوالی، حوادث بسیاری به خود دیده است. این کاخ به دستور رضاشاه در زمینی که به شاهزادگان قاجاری تعلق داشت، احداث شد. معماری آن حاصل کار لئون تادوسیان بود که از سال 1304 شروع شد و در سال 1316 به اتمام رسید. در ابتدای کار، از این کاخ به عنوان دفتر کار و اقامتگاه زمستانی استفاده می‌شد که البته دلیل ساختن این بنا، به رخ کشیدن قدرت رضاشاه به جهانیان بود.

زمانی که می‌خواستند کاشی‌های گنبد کاخ مرمر را به رنگ کرم دربیاورند، با مشکل مواجه شدند. در این میان استاد کاشی‌سازی به نام ایزدی برای حل این مشکل و به‌دست آوردن این رنگ، از ترکیبی از طلا استفاده کرد. همینطور، هنر تذهیب این کاخ نیز به‌دست استاد طاهرزاده بهزاد انجام شد.

تا قبل از به تصویب رسیدن قانون خزانه ملی از کاخ مرمر به‌عنوان محلی برای نگهداری جواهرات ملی استفاده می‌شد. این جواهرات همان‌هایی بودند که در زمان رضاشاه از کاخ گلستان به زیرزمین کاخ مرمر انتقال پیدا کرده بودند.
بعد از اینکه محمدرضا پهلوی در سال 1320 به سلطنت رسید، این کاخ تغییر کاربری داد و به‌عنوان محلی برای برگزاری ملاقات‌ها و شرفیابی‌ها تبدیل شد.

محمدرضا پهلوی در زمان ازدواج خود با فوزیه کاخ مرمر را برای زندگی انتخاب کرده بود که البته مراسم عقد خود با ثریا اسفندیاری و همینطور نامزدی ایشان با فرح دیبا را در این کاخ برگزار کرد. در 21 فروردین 1344، در زمان خروج محمدرضا پهلوی از اتومبیل خود در سرسرای کاخ، سرباز وظیفه‌‌ای به نام رضا شمس‌آبادی، این کاخ را به رگبار بست. در جریان این تیراندازی دو نفر از درجه‌داران شاه کشته شدند و خود رضا شمس‌آبادی نیز در این تیراندازی کشته شد. بعد از این ترور، محمدرضا پهلوی کاخ مرمر را ترک کرد و دفتر خود را به کاخ صاحبقرانیه انتقال داد.

به دنبال این تیراندازی، بخش‌هایی از کاخ مرمر شامل آینه بزرگ ورودی کاخ و قسمت‌هایی از گچ‌بری‌های آن نیز آسیب دیدند که تا به امروز مورد مرمت و بازسازی قرار نگرفتند. در سال 1355 به‌جهت اینکه مردم با زندگی رضاشاه و محمدرضا پهلوی بیشتر آشنا شوند، کاخ مرمر به موزه هنر تبدیل شد که تا سال 1357 با عنوان موزه پهلوی برای بازدید عموم مردم در دسترس بود. این کاخ در 30 خرداد 1357 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

زمانی که انقلاب اسلامی به‌وقوع پیوست، این کاخ تا مدت‌ها خالی از سکنه بود و هیچ‌کس در آن زندگی نمی‌کرد. بعد از مدتی این کاخ در اختیار کمیته انقلاب اسلامی و سپس روسای قوه قضاییه بود. بعد از آن در سال 1370 به دلیل نیاز کاخ مرمر به مرمت و بازسازی، بطور کامل تخلیه شد که بعد از آن این کاخ به نام ساختمان قدس تغییر نام داد. مدتی بعد از بازسازی این کاخ، افرادی به‌شکل کاملا عامدانه، بخش‌هایی از کاخ را آتش زدند که چنین کاری موجب آسیب رسیدن به بخش‌هایی از آن و دوده گرفتن تابلوهای ارزشمند کاخ شد.

بعد از مرگ آیت‌اله هاشمی رفسنجانی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام صلاح بر این دیدند که محل برگزاری جلسات در ساختمان قدیم برگزار شود. این کاخ در سال 1397 در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت و در نهایت در سال 1398 با نام موزه هنر ایران برای بازدید عموم افتتاح شد. کاخ مرمر در مدت 40 سال آسیب‌های زیادی به‌خود دید. در مدتی که این کاخ در اختیار مجمع تشخیص مصلت نظام بوده، بارها از طرف کارشناسان میراث فرهنگی، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در حال حاضر یک آسانسور در این کاخ قرار گرفته که این موضوع آسیب‌های بیشتری به آن وارد کرده است.

حوادث کاخ مرمر

کاخ مرمر از ابتدای احداث تا به امروز حوادث و رویدادهای زیادی به خود دیده است که در این بخش به توضیح آنها می‌پردازیم. در سال 1328 دکتر محمد مصدق و چند تن از افراد سیاسی و روزنامه‌نگار در اعتراض به دخالت‌های محمد ساعه مراغه‌ای و عبدالحسین هژیر، در مراسم برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، در کاخ مرمر تحصن کردند. در طی این تحصن، این گروه خواستار لغو انتخابات و همینطور مشخص کردن دولتی بی‌طرف برای برگزاری انتخابات آزاد بودند. اما این تحصن نتیجه‌ای در پی نداشت، اما قدم‌های اولیه برای ایجاد جبهه ملی برداشته شد و در آبان همان سال، جبهه ملی ایران با رهبری دکتر محمد مصدق تاسیس شد.

یکی دیگر از این اتفاقات مربوط به زمانی است که امام خمینی در سال 1328 به نمایندگی از طرف آیت‌اله بروجردی به این کاخ رفت تا در مورد قتل ابرقو با محمدرضا پهلوی صحبت کند.

در سال 1339 دکتر مصدق برای خداحافظی با محمدرضا پهلوی به کاخ مرمر می‌رود. در این میان شعبان جعفری و چند نفر از افسران اخراجی ارتش که از طرفداران شاه بودند، در جلوی کاخ حضور یافتند. زمانی که مصدق از درب دیگر کاخ خارج می‌شود، این افراد به خانه او حمله می‌کنند.

مراسم جشن عروسی محمدرضاشاه پهلوی با فرح در کاخ مرمر در سال 1338 و ترور محمدرضا شاه در کاخ مرمر توسط رضا شمس‌ آبادی در سال 1344 از دیگر حوادثی بود که این کاخ به خود دید.

معماری کاخ مرمر

زمانی که به کاخ مرمر وارد می‌شوید، با انبوهی از درختان سربه‌فلک کشیده، حوض پر آب و فضای سرسبزی روبرو می‌شوید. درها و پنجره‌های اطراف ساختمان، گنبد کاخ، منبت‌کاری‌های انجام شده بر روی درهای ورودی و چهارچوب‌های قهوه‌ای از زیبایی‌های این کاخ محسوب می‌شوند. دلیل اینکه نام این بنا را کاخ مرمر گذاشته‌اند این است که در آن از مرمر سبز که نقش‌های گل و بوته و جانور بر آن دیده می‌شود، استفاده شده است. معمار این بنا، لئون تادوسیان در طراحی کاخ مرمر از سبک معماری شرقی و غربی استفاده کرده بود. البته فرد دیگری به نام بوریس با همکاری استاد حاج اکبر کاچار نیز در ساخت این کاخ مشارکت کردند.

مساحت کاخ مرمر 2870 متر مربع است که در یک زمین 35،462 متری بنا شده است. برای تزئینات این کاخ از هنرهای خاتم‌کاری، آینه‌کاری، گچ‌کاری و همینطور نقاشی‌های برجسته استفاده شده است. برای ساخت نرده‌ها و زیر گنبد این کاخ از سنگ مرمر استفاده کرده‌اند که بر روی آنها نقوشی از دوره هخامنشی جاخوش کرده‌اند.

بخش‌های مختلف کاخ مرمر

کاخ مرمر تهران با دارا بودن تالارهای متعدد، تاریخ فرهنگ ایران در اعصار مختلف را نشان می‌دهد. طبقه همکف این تالار آثار ایرانی از گذشته تا سده‌های اولیه اسلام را نمایش می‌دهد که شامل ابزار زندگی و ظروف و سفالینه‌های نقاشی‌شده هستند. برای ورود به تالارهای طبقه بالا، نیازمند گذشتن از سرسرا هستید که دیدن تزئینات بی‌بدیل آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد. در این طبقه 9 تالار وجود دارد که در آن آثار بی‌نظیر نقاشان ایرانی شامل خوشنویسی، کتاب‌آرائی و هنر بافته به چشمتان می‌خورد.

برای دیدن موزه باید از سمت راست طبقه همکف وارد شوید. در زمان تماشای هر کدام از این تالارهای موزه، با تصویری بی‌همتا و پر رنگ و لعاب روبرو می‌شوید. گچ‌بری‌های سقف تالارهای کوچک و نقاشی‌های دیواری آن، نماد هنر اصیل ایرانی هستند. در ادامه بخش‌های مختلف هریک از طبقات را به شما می‌گوییم.

طبقه اول: سالن انتظار، تالار هنر کهن، بخش اداری، تالار بستان یک، تالار بستان دو، تالار هنر ایرانی اسلامی، نمازخانه، بخش اداری و تالار کنفرانس.
طبقه دوم: تالار رنگ، تالار نقش، تالار ترنج، تالار کتابت، تالار خاتم، تالار نگارین، تالار صناعت، تالار نقش و تالار آینه.

زمان بازدید از کاخ مرمر

زمان بازدید از کاخ مرمر در طول سال متفاوت از هم است. شما می‌توانید برای بازدید از این کاخ در 6 ماه اول سال از ساعت 9 تا 21 و در 6 ماه دوم از ساعت 9 الی 17 مراجعه کنید. هتل سیمرغ تهران در نزدیکی کاخ مرمر قرار گرفته است. چنانچه به شهر تهران سفر می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم این هتل را به‌عنوان محل اقامت خود انتخاب کنید.

جاهای دیدنی کاخ مرمر

زمانی که به گشت‌وگذار در کاخ مرمر یا موزه هنر ایران می‌پردازید، به فرهنگ و تمدن ایران پی می‌برید. چنین هنرهایی توانسته گردشگران زیادی از سراسر جهان را به سمت خود جذب کند. از دیدنی‌های کاخ مرمر که پس از انقلاب اسلامی به ساختمان قدس تغییر نام داد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کتابخانه تخصصی

در طبقه منفی کاخ مرمر، یک کتابخانه تخصصی با بیش از 30 هزار جلد در حوزه‌های مختلف تفاسیر و ادعیه‌های قرآنی، علوم قرآن و کتاب‌های تاریخی وجود دارد. از امکانات این کتابخانه می‌توان به تالارهای مطالعه، تالار امانات، مکان‌های فروش نشریه، نمازخانه و سالن‌های شنیداری اشاره کرد.

موزه ملی قرآن

در طبقه منفی پنج این کاخ، موزه ملی قرآن قرار دارد که معماری آن برگرفته از سبک سنتی ایرانی است که در سالن و سقف آن بکار گرفته شده است.

گنبد زیبا

طراحی و ساخت گنبد کاخ مرمر، برگرفته از سبک معماری مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان است. تمامی بخش‌های این کاخ شامل سقف و دیوارهای آن به سبک خاتم‌کاری طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند.

جاهای دیدنی اطراف کاخ مرمر

موزه عبرت

زمانی‌که برای مشاهده از کاخ مرمر به خیابان امام خمینی می‌روید، پیشنهاد می‌کنیم از جاذبه های دیدنی اطراف کاخ مرمر نیز دیدن کنید. یکی از مکان های دیدنی اطراف کاخ مرمر، موزه عبرت است که به دستور رضاشاه ساخته شده و اولین موزه مدرن ایران شناخته می‌شود. این موزه بخش‌های مختلفی از جمله اتاق افسر نگهبان، عکاس خانه، اتاق‌های پانسمان زندانیان و سلول‌های انفرادی دارد.

سردر باغ ملی

سردر باغ ملی از دیگر جاذبه های دیدنی اطراف کاخ مرمر است که هدف از ساختن آن، نمایش آثار جنگ است. در این موزه سعی شده تا با نشان دادن مجسمه‌های نمادین از صلح، کارگاه‌های آموزشی و نمایش سلاح‌های زیان‌بار جنگ، فرهنگ صلح و آشتی را در بین کشورهای مختلف ترویج دهد.

موزه جواهرات ملی

موزه جواهرات ملی که در نزدیکی کاخ مرمر است، از جاهای دیدنی اطراف این کاخ به‌شمار می‌رود. این موزه در سال 1344 بنا شد که اکنون در دست بانک مرکزی ایران است. در این موزه جواهرات سلطنتی دوره افشاریان، صفویان، قاجار و پهلوی شامل تاج‌های شاهی، سنگ‌های زینتی، تخت طاووس قاجاری و دیگر جواهرات برای نمایش قرار داده شده‌اند.

سخن پایانی

یکی از ارزشمندترین و زیباترین کاخ‌های ایران که از دوره پهلوی بجا مانده، کاخ مرمر تهران است که بعد از انقلاب اسلامی به ساختمان قدس تغییر نام داد. در این کاخ تالارهایی وجود دارد که با داشتن آثار هنری ایرانی اسلامی چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم که اگر در تهران هستید و یا به این شهر سفر می‌کنید، حتما از این کاخ دیدن کنید تا به عظمت معماری ایرانی پی ببرید. همینطور پیشنهاد می‌کنیم برای اقامت خود هتل بزرگ تهران 1 را از طریق سایت رهی نو رزرو کنید.

سوالات متداول