یکی از زیباترین و ماندگارترین بناهایی که در تبریز از زمان گذشته همچنان به یادگار مانده است، دانشسرای عالی تبریز است. اینجا حکایت‌های قدیمی آموزش در تبریز را در دل خود جای داده است. عاشقان علم و دانش زیادی از این دانشسرا متولد شده و به شهرت رسیدند. اگر طالب یادگیری و علم هستید و می‌خواهید بدانید بزرگانی همچون محمد تقی براهنی و صمد بهرنگی در کجا روزهای تحصیل خود را گذراندند و پشت چه نیمکت‌هایی نشستند، بازدید از این مکان تاریخی را از دست ندهید.
تاریخچه بنای دانش سرا
قبل از حمله روس‌ها به ایران یعنی تا قبل از سال 1314 این مکان، محلی برای آموزش نظامی سربازان بود. در سال 1312 که مصادف با دوره اول پهلوی بود، اولین کلاس‌ها در ساختمان جنوبی بنا در مدرسه شاهدخت برگزار شد. در سال 1314 بخش عمده‌ای از این بنا تبدیل به موسسه آموزشی شد و به وزارت فرهنگ واگذار کردند. در نهایت در سال 1318 عملیات ساخت بنا به پایان رسید و با جشن باشکوهی که به مناسبت افتتاح این دانشسرا برگزار کردند، رسما تبدیل به مکانی برای تحصیل، رشد و پیشرفت دانشجویان شد. دانشسرای تبریز در سال 1382 به ثبت آثار ملی درآمد و رسما تحت نظارت آموزش و پرورش قرار گرفت. با این وجود، با توجه به عدم استفاده از این بنا به عنوان کاربری اصلی خود، به صورت نیمه تعطیل مانده و نیاز به بازسازی و مرمت دارد.
معماری دانش سرای عالی تبریز
بنایی که می‌بینید ترکیبی از هنر معماری ایرانی و آلمانی است. بنای دانشسرا در مساحتی به ابعاد 20452 متر مربع به صورت دو طبقه ساخته شده که طبقه پایین محل برگزاری کلاس‌های آموزشی بوده و طبقه بالایی به عنوان خوابگاه استفاده می‌شد. در طبقه پایین 6 کلاس به همراه یک آمفی تئاتر 90 نفره می‌بینید. در طبقه بالا هم دو خوابگاه 25 تخته، وجود دارد. 15 اتاق دیگر در اینجا به چشم می‌خورد که هر کدام به عنوان آزمایشگاه یا اتاق سرپرستی کاربردهای مختلف داشت. با همین سبک و سیاق دانشسرا، چهارده بنای دیگر تاسیس شده بود، که از بین آن‌ها تنها همین بنا از هر نوع آسیبی در امان مانده است. تاریخ و قدمتی که این بنا به دوش کشیده است، باعث شده تا به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری تبریز، مورد استقبال گردشگران زیادی قرار گیرد.
مشاهیر دانش سرای عالی تبریز
این بنا به خصوص برای روانشناسان جایگاه خاصی دارد. چرا که محل تحصیل پدر علم روانسنجی محمد نقی براهنی است. سلیم نیازی حافظ شناس معروف، عزیز دولت آبادی با شعرهای معاصرش و میرزا کاتب خوشنویس از جمله بزرگانی بودند که در این دانشسرا به تحصیل پرداختند. خالی از لطف نیست که از ماجرای تاریخی دانشسرا، آن بخش را نیز بدانید که در سال 1335 هجری قمری روس‌ها بزرگانی همچون ثقه الاسلام، پسران علی موسیو، محمد قلی خان، صادق الملک و شیخ سلیم و چند تن دیگر را در این مکان اعدام کردند. درنتیجه نگهبان خون این بزرگان نیز است.
آدرس و مسیر دسترسی به دانشسرای تبریز
در مرکز شهر، در نزدیکی کاخ استانداری و در ضلع شمال شرقی میدان دانشسرا، بنای تاریخی دانشسرا را می‌بینید. دانشسرا در نزدیکی خیابان چای کنار ( خیابان علامه طباطبایی) قرار گرفته است. فراموش نکنید که اگر قصد سفر به تبریز را دارید، به راحتی میتوانید در بهترین هتل های تبریز اقامت داشته باشید.
جاهای دیدنی اطراف دانشسرا
تا اینجا هستید سری به بناهای تاریخی اطراف آن بزنید. اگر خوش شانس باشید میتوانید زیبایی پل سنگی تبریز را در شب، با نورپردازی‌های زیبا و تزئیات متعلق به زمان قدیم، ببینید. پل سنگی، پل ارتباطی خیابان چای کنار و مهرانه رود است. خیابان چای کنار، دارای رستوران و فست فود‌های زیادی است که میتوانید در آن‌جا خود را به یک شام خوشمزه دعوت کنید. تا نزدیک این پل هستید سری به مسجد معروف پل سنگی هم بزنید که از بناهای زمان قاجار است. اینجا محل برگزاری مراسمات عزاداری سنتی است که برای گردشگران جذابیت خاصی را دارد. بازار تبریز در چهارراه گجیل که نزدیک میدان دانشسرا قرار گرفته، برای خرید سوغاتی‌های جذاب و خوشمزه انتظارتان را می‌کشد.
تبریز، یکی از شهرهایی است که سفر به آن، خاطره‌ای خوش به لیست سفرهایتان اضافه می‌کند. بازدید از بناهای دیدنی این شهر قاجاریه را از دست ندهید.
