منطقه مرند باستانی حداقل دارای چهار واحد آتشکده بزرگ است به نام‌های آتشکده مانداگارنا، گرگر، مزگید و مرکید می‌باشد. این آتشکده‌های باستانی اغلب پس از فتح منطقه به دست سپاهیان اسلام تخریب و باقی‌مانده آن به عنوان کول تپه مشهور گردیده است. آثار به جای مانده از این آتشکده نشان می‌دهد که این قلعه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی 6000 سال پیش بنا شده است. این قلعه از نوع قلعه‌های خشتی می‌باشد که در حمله «سارگون» پادشاه آشور خراب شده است. به هرحال برخلاف نظر حاکم بر ذهن بیشتر علاقمندان مرندی، آتشکده مانداگارانای مرند دریالدیر قرار ندارد بلکه در شمال و پشت گورستان باغ رضوان به طرف کوره‌های آجرپزی در میان باغات و مزارع قرار دارد که در اثر خاکبرداری وسیع جهت کود باغات و کف کوره‌های آجرپزی، از صورت یک تپه مرتفع به صورت یک گودال وسیع درآمده است.
