یکی از لذت‌بخش‌ترین و خوشمزه‌ترین بخش سفر قسمت خرید سوغات است. ایران عزیز ما ازنظر تنوع سوغات بسیار غنی و پربار محسوب می‌شود؛ چراکه از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب هر نقطه از ایران سرشار از سوغاتی‌های زیبا یا لذیذ است. رهی نو در این مقاله به‌طور اختصاصی سوغات شمال کشور ایران را مورد بررسی قرار داده است.
سوغات صنایع‌دستی شمال
سفر فقط بازدید از شهرها و تفریح نیست، بلکه سفر زمانی برای ایجاد خاطره و تجربه است. آنچه این خاطرات را تکمیل می‌کند خرید سوغات از شهر موردنظر است. صنایع‌دستی یکی از سوغات‌های شمال محسوب می‌شود که در آن عشق و ذوق مشاهده می‌شود. عموماً صنایع‌دستی شمال بر اساس وسایل موجود در آن شهر و فرهنگ یک قوم تهیه می‌شود. یکی از سوغات شمال که نزد گردشگران بسیار پرطرفدار محسوب می‌شود، صنایع‌دستی استان‌های ناحیه شمال کشور است. در ادامه این بخش رهی نو شما را با محبوب‌ترین صنایع‌دستی شمال آشنا می‌کند.
بیشتر بخوانید: خوشمزه ترین غذاهای شمالی ؛ از کباب تا خورش و آش!
لباس‌های محلی شمالی
به‌طورکلی در ناحیه شمالی کشور ایران سه قوم گیلک، مازندرانی و ترکمن زندگی می‌کنند. البته در بخش‌هایی از این سه استان اقوام ترک، سیستانی، بلوچ و غیره نیز قابل‌مشاهده است. جالب است بدانیم که در هر بخش از شمال لباس محلی مردم متفاوت و مطابق با شرایط محیطی ناحیه دوخته می‌شود. به‌عنوان مثال لباس زنان گیلک و مازنی معمولاً دارای جلیقه‌ای مخملی و گلدوزی شده است. دامن زنان این ناحیه چین‌دار و بلند، با تزئیناتی بسیار زیبا است. در کنار زیبایی و تنوع لباس زنان گیلک، لباس مردان ساده و متشکل از پیراهن سفید، جلیقه مشکی، شلوار و شال و کمر است.
قوم ترکمن یکی از اقوام ساکن در شمال ایران هستند که لباس آن‌ها بافرهنگ و قالیچه‌های دست‌ساز آن‌ها پیوندی عمیق خورده است. لباس محلی زنان ترکمن متشکل از پیراهنی بلند، روسری زیبا و زیورآلاتی مطابق بافرهنگ قوم ترکمن است. مردان ترکمن نیز با پوششی به رنگ سرخ و کلاهی پشمی برای محافظت از سرما فرهنگ خود را از طریق لباس به گردشگران معرفی می‌کنند.
محصولات چوبی و حصیری
صنایع‌دستی چوبی و حصیری یکی از محصولات ظریف و جذاب ایرانی است که همه با دیدن آن متوجه ظرافت و خلاقیت هنرمند در ساخت آن می‌شوند. گرچه در تمام نقاط ایران محصولات چوبی دیده می‌شود اما صنایع چوبی سوغات شمال کمی متفاوت‌تر از سایر نقاط ایران است. از جمله محصولات چوبی و حصیری شمال ایران می‌توان به کلاه حصیری، سبد، سفره حصیری، زیرانداز حصیری و غیره اشاره کرد.
قالیچه و قالی ترکمن
فرش دستباف ترکمن را قطعاً می‌توان یکی از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین نمونه‌های فرش دستباف ایرانی دانست که ویژگی‌ها و طرح‌های آن بیانگر فرهنگ ترکمن و سبک زندگی قوم ترکمن است. اغلب قالی‌های ترکمنی به رنگ قرمز تیره یا مشکی بافته می‌شوند و معمولاً هر یک از آن‌ها روایت کننده داستانی خاص است.
جاجیم‌بافی
حتی اگر اهل مازندران نباشید، باکمی دقت در فیلم‌ها و سریال‌های مازنی می‌توان به اهمیت هنر جاجیم‌بافی در این خطه پی برد. جاجیم‌بافی و چادرشب بافی یکی از هنرهای کهن خطه مازندران است. معمولاً درگذشته دور اغلب زنان در شب‌های طولانی زمستان جاجیم را برای استفاده به‌عنوان سفره، دستمال، روفرشی می‌بافتند، تا جایی که امروز این هنر قدیمی به‌عنوان یکی از سوغات شمال شناخته می‌شود.
سفال مازندران
گرچه هنر سفال در بخش‌های مرکزی ایران بارزتر است اما از جمله زیباترین و قدیمی‌ترین سوغات شمال می‌توان به سفال جویباری اشاره کرد. اصالت و پیدایش سفال در مازندران به 10 هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. درگذشته دور اقوام زیادی در سواحل دریای خزر به سفالگری مشغول بودند و امروز این موضوع سبب شده تا سفال مازندران به‌عنوان معروف‌ترین سوغات شمال شناخته می‌شود.
سوغات شیرینی‌های شمال
محصولات کشاورزی و مواد در دسترس مردم در کنار ذوق و هنر قنادی سبب می‌شود تا هر شهر در کنار دیگر سوغاتی‌های خود دارای شیرینی‌های لذیذ باشد. ازجمله محبوب‌ترین و در دسترس‌ترین سوغات شمال که بسیار نزد گردشگران معروف است، می‌توان به شیرینی‌های شمال اشاره کرد. رهی نو در ادامه این بخش به معرفی معروف‌ترین شیرینی‌های شمال پرداخته است.
رشته‌خشکار گیلان
رشته خوشکار (رشته‌خشکار)، یک شیرینی خوش‌طعم گیلانی است که معمولاً در ماه مبارک رمضان بیشتر طبخ می‌شود. این شیرینی که متشکل از آرد، دارچین، شکر، گردو، هل و غیره است به‌عنوان یکی از شیرینی‌های چرب و پرکالری شمالی برشمرده می‌شود. هم‌اکنون رشته این شیرینی خوشمزه در بازارهای قدیمی رشت در ظروف داغ مسی طبخ می‌شوند و شیرینی پزهای گیلانی پس از سرخ شدن رشته آن را برای چند لحظه را درون شهد قرار می‌دهند.
کلوچه فومن
با توجه به عطروطعم بی‌نظیر کلوچه فومن امروزه کمتر کسی است که با طعم این کلوچه بیگانه باشد. این کلوچه گردویی با طرح زیبایش از جمله خوشمزه‌ترین سوغات‌های شمال محسوب می‌شود. در تهیه کلوچه فومن آرد، شکر، گردو، دارچین، هل و غیره به‌کاربرده می‌شود.
کوکی لاهیجان
لاهیجان در کنار تمام زیبایی‌هایش دارای سوغات بی‌نظیری نیز هست. در اغلب مغازه‌ها و فروشگاه‌های شمال می‌توان کوکی لاهیجان را از برندهای مختلف تهیه کرد. کوکی کشمش لاهیجان که در ایام دور برای اعیاد و ماه مبارک رمضان طبخ می‌شد، هم‌اکنون دارای طعم‌های مختلفی است و ازجمله لذیذترین طعم‌های کوکی لاهیجان می‌توان به شکلاتی و کشمش و گردو اشاره کرد.
سوغات خوردنی‌های شمالی
شمال بهشت سوغات‌های متنوع و خوشمزه است. عموم مردم شمالی از کم‌ترین امکانات، بهترین سوغات و غذاها را می تهیه می‌کنند. آنچه در این خطه از ایران به‌عنوان سوغات شمال یاد می‌شود، محصولات کشاورزی و ترشی‌های معروف شهرهای مختلف این منطقه است. در ادامه این بخش با برخی از خوردنی‌های معروف شمال آشنا خواهیم شد.
زیتون
زیتون یکی دیگر از سوغاتی‌های شمالی محسوب می‌شود که دارای تنوع بسیاری است. شرایط آب و هوایی مناسب و آب فراوان در ناحیه شمال سبب شده تا در این منطقه زیتون به‌وفور یافت شود. عموماً گردشگران زیتون را به‌صورت زیتون شور، زیتون ترشی، زیتون پرونده و یا روغن‌زیتون به‌عنوان سوغات شمال به دیار خود می‌برند.
از دست ندهید: هتلهای لوکس و مجلل شمال ایران + آدرس و امکانات
چای
چای گیلان دیگر نیاز به توضیح ندارد؛ چراکه تمام ایرانیان به عطروطعم چای گیلان واقف‌اند. آنچه گیلان را زیباتر می‌کند، جنبش و پویایی مردم در کنار مزارع برنج، چای باغ‌ها و غذای خوش عطر گیلانی است. در اغلب شهرهای گیلان می‌توان شاهد چای باغ‌های زیبایی بود که محصولی باکیفیت دارند. چای از قدیمی‌ترین نوشیدنی‌های گرم ایرانی است که معمولاً آن را با خرما، قند، کشمش، نبات و غیره می‌نوشند. چای گیلان یکی از محصولات صادراتی خاورمیانه برشمرده می‌شود که از آن تحت عنوان سوغات شمال یاد می‌کنند.
برنج
برنج یکی از مهم‌ترین قوت‌های ایرانی است و ما ایرانی‌ها از این طلای سفید به‌شدت در وعده ناهار و شام استقبال می‌کنیم. در اغلب نواحی شمال شالیزارهایی با عطر خوش برنج به چشم می‌خورد. برنج‌ها وابسته به بذر خود به انواع مختلفی نظیر هاشمی، طارم، فجر، ندا و غیره تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌های مخصوص به خود هستند.
ماهی
به برکت وجود دریای خزر، در نواحی شمالی ایران می‌توان شاهد متنوع‌ترین ماهی‌ها بود. یکی از شغل‌های مهم در ناحیه شمالی کشور ماهیگیری است و عموم ماهیگیران در فصول خاصی از سال اقدام به صید ماهی در دریای خزر می‌کنند. ازجمله مهم‌ترین ماهی‌های گردشگر پسند شمال می‌توان به ماهی کپور، ماهی اوزون‌برون، ماهی سفید و غیره اشاره کرد.
مرکبات
باغات مرکبات ازجمله زیباترین مناظر سفر به شمال است. آنچه پاییز و زمستان شمال را زیبا می‌کند باغ‌هایی مملو از نارنگی، لیمو، پرتقال و نارنج است. مرکبات یکی دیگر از سوغات شمال هستند که اغلب گردشگران از این دسته از خوراکی‌های شمالی استقبال بیشتری می‌کنند.
ترشیجات و لواشک
تنوع محصول در شمال ایران سبب شده تا در این ناحیه از اغلب میوه‌ها، صیفی‌جات و سبزیجات، لذیذترین ترشی‌ها و لواشک‌ها تهیه شود. تنوع ترشی و لواشک در شمال ایران بسیار بالا است و ازجمله مهم‌ترین ترشی جات و لواشک‌های این ناحیه می‌توان به ترشی کُندِس، ترشی زیتون، ترشی میوه در کنار لواشک انواع میوه اشاره کرد. لقب پرطرفدارترین سوغات شمال در بخش ترشی جات و لواشک نزد گردشگران به ترشی انار و ترشی میوه تعلق می‌گیرد.
رب انار
رب انار یکی از فرآورده‌های معروف شمالی است که از آن در طبخ مرغ‌ترش شمالی، فسنجان، ماهی شکم پر و غیره استفاده می‌شود. این رب محبوب با مشقت و سختی‌های بسیار طبخ می‌شود و دارای انواع مختلفی نظیر رب انار ترش، رب انار مَلَس و رب انار شیرین است. معمولاً عموم گردشگران گرایش خاصی نسبت به رب انار ترش دارند.
سیر و سیرترشی
هم‌زمان با ورود به خطه شمال در کنار جاده می‌توان شاهد فروش سیر خام و سیرترشی بود. سیر یکی محصولات کشاورزی ناحیه شمال است. سیر علاوه بر خواص بی‌نظیرش طعم‌دهنده خوبی برای انواع غذاها محسوب می‌شود. سیر در تهیه زیتون‌پرورده، مرغ‌ترش مازندرانی و سایر خوشمزه جات شمالی مورداستفاده قرار می‌گیرد اما سیرترشی که یکی از محبوب‌ترین و پر خواص‌ترین ترشی‌های شمالی به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین سوغات‌های شمال شناخته می‌شود.
باقالی
باقالا یا باقالی یکی دیگر از سوغات شمال محسوب می‌شود که مصرف آن بسیار نزد مردم شمال رواج دارد. اغلب شمالی‌ها باقالی را به‌صورت خام با خیار، پیاز و سیر در کنار وعده‌های غذایی خود میل می‌کنند. باقالی به‌صورت خشک و تر در فصل بهار و تابستان در کنار جاده‌های شمال قابل‌مشاهده است. باقالی پَتهِ یکی از غذاها یا میان وعده‌های شمالی است که با رب انار تهیه می‌شود و طبخ آن در میان مردم مازندران و گلستان بسیار رواج دارد.
دَلار
تعجب نکنید! دَلار شمالی‌ها با دُلار جهانی ازنظر عطر، طعم و قیمت بسیار متفاوت‌اند؛ دَلار، نمک سبز یا به گویش مازنی دَرار یکی از محصولات پرطرفدار شمالی است که نزد گردشگران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. دَرار متشکل از سبزی‌های معطری نظیر خالواش، چوچاق (زولنگ)، نعناع، گشنیز با نمک فراوان است. از دَلار یا نمک سبز برای سرو پرتقال، خیار، آلوچه، کاهو و ماست استفاده می‌شود.
انواع مربا
با توجه به تنوع میوه در نواحی شمالی ایران پس عجیب نیست که در این ناحیه متنوع‌ترین مرباها وجود داشته باشد. ازجمله معروف‌ترین سوغات شمال که بسیار خوش عطروطعم است می‌توان به مربای بهارنارنج، مربای آلو، مربای شقاقل، مربای تمشک، مربای ازگیل و مربای بالنگ اشاره کرد.
از دست ندهید: اقامت رویایی در بهترین هتلهای ساحلی شمال ایران
جمع‌بندی
به پایان یکی دیگر از مقالات سایت رهی نو نزدیک می‌شویم اما سوغات شمال تنها محدود به عناوین فوق نیست؛ بلکه از دیگر سوغاتی‌های این ناحیه می‌توان به انواع نان، انواع تخم طیور، خاویار، شیرینی پِشتِ زیک، حلوا گردویی، عسل و غیره اشاره کرد. سپاسگزاریم که تا انتهای این مقاله با رهی نو همراه بودید. حتماً نظرات خود را در حوزه سوغاتی معروف شمال با ما به اشتراک بگذارید.
