سفر به اصفهان را می‌شود سفر به اعماق تاریخ دانست؛ چون هنگامی‌که وارد این شهر می‌شوید، به قدری بناهای تاریخی را خواهید دید که گویی به قرن‌ها پیش سفر کرده‌اید. حمام شیخ بهایی خاص‌ترین مکان به‌جا مانده از دوران صفویه در اصفهان است که شاید نامش به گوش کمتر کسی خورده باشد. چنانچه به آثار تاریخی همچون این حمام قدیمی در اصفهان علاقمندید، تا انتهای این مقاله از سایت رزرو آنلاین هتل رهی نو ما را همراهی کنید.
معرفی کامل حمام شیخ بهایی
یکی از دلایلی که حمام‌های ایرانی همواره مورد توجه بوده‌اند، سبک معماری آنهاست که هنر مردمان ایرانی را بازگو می‌کنند. گرمابه شیخ بهایی نیز که مربوط به دوران صفویه و به‌دست دانشمند معروف، شیخ بهایی ساخته شده، از این قضیه مستثنی نیست. این اثر تاریخی در سال 1377 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و گردشگران زیادی برای دیدن آن به اصفهان سفر می‌کنند.
روش گرم شدن این حمام به‌اندازه‌ای سحرآمیز است که حتی امروزه محققان حتی با تلاش‌های فراوان، همچنان نتوانسته‌اند راز آن را متوجه شوند. تمامی حمام‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که محیط و یا آب را گرم می‌کنند، اما روش گرم شدن حمام قدیمی شیخ بهایی، اصلاً به‌این شکل نیست. همین موضوع و نحوه گرم شدن، سبب خاص شدن آن شده است.
حمام شیخ بهایی کجاست؟
حمام شیخ بهایی در اصفهان و در خیابان عبدالرزاق قرار گرفته است. بعد از ورود به این خیابان باید وارد کوچه شیخ بهایی شوید که مابین مسجد جامع و هارونیه و در بازار کهنه، این حمام را خواهید دید. از راه‌های مختلفی مانند خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی می‌توانید برای بازدید حمام شیخ بهایی بروید.
تاریخچه حمام شیخ بهایی در اصفهان
زمان ساخت حمام تاریخی شیخ بهایی به دوره صفویه برمی‌گردد که دستور ساخت آن را شاه عباس اول در سال 1025 هجری قمری داد. معماری بی‌نظیر این اثر تاریخی توسط دانشمند وعالم معروف، شیخ بهایی که تبحر زیادی در منطق، علوم فلسفی و ریاضیات داشت، انجام شد. البته که حمام تاریخی شیخ بهایی، فقط یکی از آثار ساخته شده این دانشمند است. در گذشته حمام شیخ بهایی متعلق به 30 نفر بود که امروزه این بنای تاریخی در اخیتار میراث فرهنگی اصفهان است.
راز گرم شدن حمام شیخ بهایی چیست؟
محققان تلاش‌های زیادی در جهت متوجه شدن چگونگی گرم شدن این حمام در طول سالیان مختلف انجام دادند و درنهایت متوجه شدند که این حمام فقط با استفاده از یک شعله گرم می‌شود. البته که انجام چنین اکتشافاتی موجب آسیب رسیدن زیاد به این اثر تاریخی و خاموش شدن همیشگی شعله معروفش شد. لازم به ذکر است که تمامی این تحقیقات درحد نظریه بوده و محققان همچنان به یک نتیجه قطعی درمورد نحوه گرم شدن این حمام نرسیده‌اند.
تنها موضوعی که باعث شد تا محققان به نتایجی در مورد نحوه گرم شدن حمام شیخ بهایی برسند، یافتن یک سیستم لوله‌کشی در زیر حمام و بین آبریزگاه مسجد جامع و حمام است. در این میان برخی از محققان به این نتیجه رسیدند دلیل گرم شدن حمام، قرار گرفتن آن در کنار عصارخانه جماله اصفهان است. به‌این ترتیب آب حمام از طریق روغن عصارخانه گرم می‌شد. اما درنهایت این احتمالات هم بسیار ضعیف بود و مورد قبول قرار نگرفت.
به‌جهت تحقیقات بیشتر، یک مخترع، درصدد شبیه‌سازی این حمام برآمد تا بتواند نحوه گرم شدن حمام را متوجه شود. پس از اتمام تحقیقات، این مخترع اهل مشهد متوجه شد که دلیل گرمای این حمام، صرفاً از طریق طلا است، چون طلا، یکی از رساناترین فلزات برای انتقال گرما به‌شمار می‌آید.
سبک معماری حمام شیخ بهایی
معماری تمامی حمام‌های تاریخی شبیه به هم هستند، اما تنها تفاوت حمام شیخ بهایی با دیگر حمام‌ها در آتش‌خانه، نوع گرم شدن و تامین سوخت مورد نیاز آن است. این گرمابه تاریخی دو سربینه یا رختکن بزرگ دارد که یکی برای زنان و دیگری برای مردان درنظر گرفته شده است. همچنین تعدادی آب‌انبار، استخر و خزینه نیز در آن قرار دارد. همچنین در بخش‌های مختلف گرمابه تاریخی شیخ بهایی مانند سقف گنبدی و تزئیناتی که در بخش‌های مختلف مانند دیوارها و سقف انجام شده، می‌توانید سبک معماری دوره صفویه را مشاهده کنید.
زمان بازدید از حمام شیخ بهایی
احتمالاً با خواندن این مقاله، بسیار مشتاق شده‌اید تا بازدیدی از این حمام تاریخی داشته باشید. اما خبر بد این است که از این گرمابه برخلاف شهرت زیاد و معماری خاصش، فقط بنای متروکه‌ای باقی مانده که متاسفانه نمی‌توان از آن بازدید کرد.
جاهای دیدنی نزدیک به حمام شیخ بهایی
در نزدیکی گرمابه شیخ بهایی، جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که دیدنشان خالی از لطف نخواهد بود. در ادامه این مطلب لیستی از این جاذبه‌های دیدنی اصفهان را به شما معرفی می‌کنیم.
خانه تاریخی جواهری
این خانه یکی از بناهای تاریخی، معروف و زیبای این شهر است که در محله جواهریه، خیابان شیخ لطف الله نجف آبادی قرار دارد. خانه تاریخی جواهری در دوره قاجار ساخته شد که جواهرسازان معروف و به‌نام اصفهانی در آن اقامت داشتند. زیبایی و سبک معماری خاص آن باعث شد که این بنا به یکی از جاذبه های گردشگری اصفهان تبدیل شود که البته موزه جواهرات اصفهان نیز در آن قرار دارد.
مسجد جامع اصفهان
اگر بخواهیم یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مساجد ایران را نام ببریم، قطعاً مسجد جامع اصفهان در راس مساجد خواهد بود. این مسجد معماری و تزئینات اسلامی و ایرانی را به جهانیان نشان می‌دهد. مسجد جامع اصفهان در سال 156 هجری قمری ساخته شده و در دوره‌های بعدی تغییرات زیادی را تجربه کرد. این مسجد شامل بخش‌هایی مانند سحن چهار ایوانی، گنبد نظام‌الملک و تاج‌الملک و کتیبه‌های متعدد است. مسجد جامع یا مسجد عتیق اصفهان در میدان قیام، خیابان مجلسی و انتهای بازار بزرگ قرار دارد که در سال 1391 وارد لیست میراث جهانی یونسکو شد.
عصارخانه جماله
از دیگر بناهای تاریخی اصفهان می‌توان به عصارخانه جماله اشاره کرد. این بنا در دوره صفویه و توسط شیخ بهایی ساخته شد. این عصارخانه مکانی بود که در آن روغن از دانه‌های خوراکی و غیر خوراکی گرفته می‌شد. عصارخانه جماله در اصفهان، کوچه شیخ بهایی و در نزدیکی مسجد جامع و بازار بزرگ اصفهان قرار دارد. این بنای تاریخی در سال 1349 در لیست آثار ملی ایران ثبت شد، اما خبر بد این است که این بنا در حال حاضر در وضعیت خوبی نیست و به مرمت و احیا نیاز دارد.
گنبد خواجه نظام الملک
گنبد خواجه نظام الملک از زیباترین و قدیمی‌ترین گنبدهای مسجد جامع اصفهان است که در دوره سلجوقی توسط وزیر ملکشاه، خواجه نظام الملک ساخته شده است. این گنبد با دهانه‌ای بیش از 15 متر و ارتفاعی بیش از 30 متر دارای تزئینات آجری، گچ‌بری، سنگ و کاشی است.
این گنبد در ضلع جنوبی مسجد جامع قرار دارد و در زیر آن محرابی تاریخی وجود دارد که به سال 150 هجری قمری مربوط است. این محراب پس از چهار دهه مشاهده شد و در حال حاضر در معرض دید عموم است.
خانه قزوینی ها
از بناهای قدیمی در اصفهان خانه قزوینی ها یا خانه حاج حسن غفوری است که به دوره ناصرالدین شاه قاجار برمی‌گردد. این خانه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی، اتاق‌ها و تالارهای متعدد، تزئینات گچ‌بری، آینه‌کاری، مقرنس‌کاری و شیشه‌های رنگی است.
در قسمت غربی خانه قزوینی ها یک سالن قرار دارد که در آن پنج دری ارسی و تزئیناتی مانند گچ‌بری و آینه‌کاری را می‌بینید. در قسمت جنوبی حیاط آن نیز ایوان‌های کوچکی که اصول قرینه‌سازی در آن اجرا شده نیز خواهید دید.
هتل های نزدیک به حمام شیخ بهایی
همانطور که گفتیم امکان بازدید از این حمام تاریخی در حال حاضر وجود ندارد، اما در زمان سفر به این شهر پر جاذبه می‌توانید بازدید از دیگر مکان‌ها تاریخی و دیدنی را در برنامه خود قرار دهید. شهر اصفهان هتل‌های زیادی را برای میزبانی از میهمانان خود درنظر گرفته که با داشتن تنوع زیاد آن، دست میهمانان در انتخاب هتل باز است. هتل عباسی اصفهان یکی از بهترین هتل‌های شهر اصفهان است که با اقامت در آن می‌توانید سفری خوش و خاطره‌انگیز برای خود رقم بزنید.
سخن پایانی
احتمالاً تصور کنید که در زمان بازدید از بناهای تاریخی نتوانید با آنها ارتباط بگیرید. اما هنگامی‌که آنها را از نزدیک دیده و لمس می‌کنید، سبک زندگی و هنر معماری آنها شما را شگفت‌زده خواهند کرد. حمام تاریخی شیخ بهایی یکی از بناها و جاذبه‌های دیدنی اصفهان است که در نوع معماری خود بی‌نظیر بوده؛ بطوری‌که محققان با تلاش‌ها و اکتشافاتی که انجام داده‌اند، همچنان نتوانسته‌اند تا دلیل گرم شدن حمام را کشف کنند.
گفتنی است هم‌اکنون امکان بازدید از این بنای تاریخی به‌دلیل متروکه شدن برای گردشگران وجود ندارد. ما در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعاتی از این حمام تاریخی مربوط به دوره صفویه را برای شما گردآوری کنیم تا حداقل بتوانید با معماری و سطح دانشی که سازنده آن یعنی شیخ بهایی، دانشمند بی‌نظیر ایرانی برای ساخت آن پیاده سازی کرده، آشنا شوید.
پیشنهاد می کنیم جهت اقامت در اصفهان، رزرو هتل مجلل چهارباغ اصفهان را نیز فراموش نکنید.
سوالات متداول درمورد حمام شیخ بهایی
حمام شیخ بهایی کجاست؟
این حمام در اصفهان، خیابان عبدالرزاق، کوچه شیخ بهایی، مابین مسجد جامع و هارونیه و در بازار کهنه قرار دارد.
حمام تاریخی شیخ بهایی مربوط به کدام دوره است؟
این حمام در دوره صفویه ساخته شد.
گرمابه شیخ بهایی توسط چه کسی ساخته شد؟
این گرمابه به دستور شاه عباس اول و توسط شیخ بهایی، دانشمند ایرانی ساخته شد.
آیا امکان بازدید از حمام تاریخی شیخ بهایی وجود دارد؟
خیر، متاسفانه این بنای تاریخی به‌دلیل متروکه و ویران شدن، امکان بازدید از آن وجود ندارد.
کدام جاذبه های دیدنی در نزدیکی حمام قدیمی شیخ بهایی هستند؟
خانه تاریخی جواهری، مسجد جامع اصفهانف عصارخانه جماله، گنبد خواجه نظام الملک، خانه قزوینی هاف آرامگاه علامه مجلسی، ، گنبد تاج الملک و صفه درویش.
