آیا تا به حال نام کویر ورزنه را شنیده‌اید؟ اگر شما هم به کویر و زیبایی‌های آن علاقه‌مند هستید، احتمالاً از خواندن مقاله ما لذت می‌برید، چرا که ما می‌خواهیم شما را به دنیای باصفا و بی‌آلایش کویر ببریم. چه کسی است که از دیدن آسمان پرستاره و زیبای شب‌های کویر لذت نبرد؟ اما جاذبه کویر ورزنه تنها به زیبایی‌های طبیعی کویر محدود نمی‌شود و در هنگام سفر به این کویر، انواع و اقسام تفریحات مختلف انتظار شما را می‌کشند.
پس اگر شما دوست دارید به ورزنه سفر کنید، اما نمی‌دانید کجاست؟ بهترین زمان برای رفتن به این کویر چه موقعی از سال است؟ امکانات آن کدام‌ها هستند؟ و ... پیشنهاد میکنم با ما بمانید تا با ما هم به کویر ورزنه سفر کنیم و با اقامتگاه‌ها و تفریحات آن آشنا شویم.
کویر ورزنه کجاست؟
قبل از هر چیز باید بگویم که کویر ورزنه در استان اصفهان و مابین استان‌های اصفهان و یزد قرار دارد. از این رو کویر ورزنه جزء کویر مرکزی ایران است. همچنین نام خود را از شهر ورزنه گرفته است که تنها 10 کیلومتر با این کویر زیبا فاصله دارد. کویر ورزنه در 105 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد. در ضمن فاصله آن از تهران در حدود 518 کیلومتر است. مساحت این کویر دیدنی نیز چیزی در حدود 17000 هکتار است.
جالب است بدانید که کویر با بیابان تفاوت دارد. بیابان‌ها مناطق خشک و بی‌آب و علفی هستند که بارندگی سالیانه آنها کمتر از 50 میلی‌متر است و حتی ممکن است چندین سال هیچ بارانی در آنها نبارد. اما کویرها در اصل زمین‌های رسی پف کرده با شوری و نمک بسیار زیاد هستند که دلیل عدم رشد گیاهان در آنها شوری خاک آنها است، نه کمبود بارندگی. اما خاک برخی از کویرها مانند کویر ورزنه کمتر شور است، به همین دلیل گیاهانی مانند گز که در برابر املاح نمکی مقاوم هستند، در آنها رشد می‌کنند. چون آب در خاک رسی کویرها نفوذ نمی‌کند، گاهی حتی ممکن است در کویر دریاچه‌های فصلی نیز دیده شود. تلماسه‌ها و تپه‌های شنی جزو جاذبه‌های دیدنی کویر ورزنه هستند که به دلیل ساختار زمین‌شناسی خاص این منطقه شکل گرفته‌اند. وزش باد باعث شکل‌گیری این تلماسه‌ها با شکل‌های مختلف می‌شود. قطعاً رفتن بر فراز این تپه‌های شنی و دیدن منظره ساده و بی‌آلایش کویر ورزنه از فراز آنها، قابل مقایسه با هیچ تفریح دیگری نیست.
اگر احساس می‌کنید که هیاهوی زندگی شلوغ و پرتنش شهری روح شما را خسته کرده است، حتماً پیاده‌روی روی زمین رسی کویر ورزنه را تجربه کنید. در این صورت متوجه می‌شوید که از تمام تنش‌ها خالی شده‌اید. علاوه بر این شب‌های کویر ورزنه زیبایی و وقار خاصی دارند؛ دیدن آسمان پرستاره کویر هرکسی را به وجود می‌آورد. کسانی که شب‌های کویر ورزنه را تجربه کرده‌اند، به خوبی می‌دانند که چرا عارفان و شاعران ایران زمین همواره در آثار خود نیمنگاهی به کویر و زیبایی‌های آسمان شب آن داشته‌اند.
بهترین زمان سفر به کویر ورزنه
هر چند کویرها مقاصد خوبی برای گردشگری هستند، اما در هنگام مسافرت در کویر نیز مانند مناطق جنگلی، توجه به آب و هوا اهمیت زیادی دارد. همان گونه که رفتن به دل جنگل در سرما و یخبندان لطف چندانی ندارد، سفر به کویر نیز در گرمای جانکاه تابستان چنگی به دل نمی‌زند.
کویرها ازجمله کویر ورزنه اقلیم و آب هوای متفاوتی با بقیه مناطق دارند. در کویرها تفاوت بین دمای هوا در شب و روز بسیار زیاد است. در فصول گرم و سرد سال، این تفاوت دمایی چشمگیرتر هم می‌شود. از این رو اگر می‌خواهید در این فصول به کویر سفر کنید، باید خود را برای شب‌های سرد کویر آماده کنید و این مستلزم همراه بردن وسایل اضافی و احتمالاً دست و پاگیر است.
گفته می‌شود بهترین زمان برای رفتن به کویر ورزنه فصول بهار و پاییز است؛ البته اگر زمستان زیاد سرد نباشد، می‌توان در این فصل هم به کویر ورزنه سفر کرد. نکته دیگری که در هنگام سفر به کویر ورزنه باید به آن توجه کنید، وضعیت آب و هوا است. زمانی را برای رفتن به کویر ورزنه انتخاب کنید که امکان بارندگی وجود نداشته باشد، زیرا قطعاً قدم زدن در خاک رسی کویر در هنگام بارش باران چنگی به دل نمی‌زند. مورد دیگر توجه به سرعت وزش باد است، معمولاً کویرها بادخیز هستند و از آنجایی که فاقد پوشش گیاهی هستند، سرعت باد بیشتر در آن مناطق احساس می‌شود. بادهای شدید با تغییر شکل تلماسه‌ها می‌توانند شما را گمراه کنند و حتی باعث گم شدن شما شوند. دمای هوا نیز عامل مهم دیگری است که حتماً باید در هنگام سفر به کویر ورزنه به آن توجه کنید تا از تغییرات شدید دمای شب و روز در امان بمانید. پس حتماً قبل از اینکه برنامه سفر به کویر ورزنه را ترتیب دهید، گزارش‌های کوتاه مدت و میان مدت هواشناسی را مورد بررسی قرار دهید تا سفری خاطره‌انگیز را تجربه کنید.
تفریحاتی که مخصوص کویر ورزنه هستند
امروزه کویر ورزنه به دلیل اینکه به مکانی گردشگری تبدیل شده است، دارای امکانات تفریحی زیادی است. از جمله می‌توان به سایت تفریحی واحه اشاره کرد که بزرگترین سایت تفریحی کویری ایران است و امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی را به گردشگران ارائه می‌دهد. در ادامه بدون فوت وقت سعی داریم بهترین تفریحات کویر ورزنه را به شما معرفی کنیم.
پیاده‌روی
لذت لمس خاک کویر با پای پیاده را نمی‌توان در هیچ جای دیگر تجربه کرد. پیاده‌روی در کویر ورزنه تفریحی رایگان است که تنها با تجربه آن می‌توانید لذت وصف‌ناپذیرش را لمس کنید. در هنگام پیاده‌روی باید به جهت و مسیر خود توجه کنید تا خدایی نکرده در کویر گم نشوید.
شن سواری
شن سواری ورزش جدیدی است که تنها حدود 15 سال از عمر آن می‌گذرد. برای شن سواری تنها به یک بورد و تپه‌های شنی خشک نیاز دارید که هر دو در کویر ورزنه فراوان هستند. از آنجایی که خاک کویر نرم است، در صورت افتادن فرد مشکلی برای او به وجود نمی‌آید. پس حتماً در هنگام سفر به کویر ورزنه، شن سواری را در برنامه خود قرار دهید.
آفرود سواری
می‌توان گفت که امروزه سفر به کویر ورزنه، بدون آفرود سواری لطف چندانی ندارد. در کویر ورزنه ماشین‌های شاسی بلند و آفرود زیادی وجود دارند که می‌توانید با سوار شدن آنها، علاوه بر تجربه آفرود سواری، از مناطق مختلف کویر ورزنه نیز دیدن کنید.
پاراگلایدر سواری
قطعاً دیدن کویر از آسمان لطف دیگری دارد. پاراگلایدر سواری ورزش ایمنی است که در هنگام سفر به کویر ورزنه تجربه آن حس و حال ویژه‌ای دارد. در پاراگلایدر سواری شما با کمک تجهیزات خاصی به خلبان متصل می‌شوید و او هدایت چتر را برعهده دارد؛ به همین دلیل نیازی به مهارت‌های خاصی ندارد. در ضمن پاراگلایدر سواری در کویر بی‌خطرتر از کوه است، زیرا خاک کویر نرم است و برخلاف کوه‌ها خبری از صخره‌ها و پوشش سنگی نیست.
موتورهای چهارچرخ
موتورهای چهارچرخ، مهیجترین وسیله برای کویرگردی هستند. این موتورها به آسانی و با سرعت زیاد در سطح کویر حرکت می‌کنند. موتورهای چهارچرخ معمولاً یک نفره و دو نفره هستند، بنابراین اگر موتورسواری بلد نیستید یا اینکه از گم شدن در کویر واهمه دارید، می‌توانید سوار موتورهای چهارچرخ دو نفره شوید. در این صورت یک راننده حرفه‌ای شما را همراهی می‌کند و دیگر نیاز نیست نگران چیزی باشید.
زیپ‌لاین
زیپ‌لاین یکی دیگر از تفریحات مهیج است که تجربه آن در دل کویر ورزنه، لطفی دیگر دارد. زیپ‌لاین‌ها شامل چندین قرقره متحرک هستند که بر روی یک کابل حرکت می‌کنند و فرد با ابزارهای مخصوص به آنها بسته می‌شود. در کویر ورزنه دو زیپ‌لاین وجود دارد که یکی از آنها در بیابان خارا قرار دارد و طول آن 30 متر است و دیگری در سایت تفریحی واحه قرار گرفته و طول آن حدود 400 متر است.
باگی سواری
اگر به کیش سفر کرده باشید، به احتمال زیاد باگی‌سواری را تجربه کرده‌اید. خبر خوش این است که شما می‌توانید در کویر ورزنه هم باگی سواری را تجربه کرده و با این ماشین‌های جالب و متفاوت در کویر ورزنه گردش کنید.
شترسواری
تصویری که همه در ذهن خود از کویر داریم، با شترسواری گره خورده است. اما تجربه شترسواری چیز دیگری است و تا زمانی که به کویرها ازجمله کویر ورزنه نروید، نمی‌توانید آن را تجربه کنید. شترسواری یکی از بهترین تفریحات نابی است که کویر ورزنه برای شما به ارمغان می‌آورد. شما می‌توانید با کرایه شتر و همراهی یک ساربان باتجربه، از شترسواری در دل کویر لذت ببرید.
اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و کمپینگ در کویر ورزنه
اگر به دنبال اقامتگاه در کویر ورزنه هستید، در شهر ورزنه اقامت‌های بوم‌گردی زیادی وجود دارند که همه آنها دارای معماری خاص کویری هستند و در عین حال مجهز به پیشرفته‌ترین امکانات اقامتی و رفاهی هستند. از آنجایی که شهر ورزنه فاصله چندانی با کویر ورزنه ندارد، اقامت در این اقامتگاه‌ها به معنای دسترسی همزمان به فضای دیدنی شهر ورزنه و کویر ورزنه است.
اما اقامت در داخل کویر و سایت گردشگری واحه، حال و هوای دیگری دارد. برای کمپینگ در کویر ورزنه، به چادر و چوب برای آتش روشن کردن نیاز دارید. کمپینگ در دل کویر این امتیاز را دارد که می‌توانید از آسمان شب کویر لذت ببرید. اگر قصد دارید گروهی به کویر ورزنه سفر کنید، خود را از لطف کمپینگ در دل کویر و شب‌نشین‌های ساده محروم نکنید. در ضمن اگر به عکاسی علاقه دارید، بهترین زمان عکاسی در کویر، شب‌هنگام است، از این رو به لطف کمپینگ در دل کویر می‌توانید بهترین عکس‌ها را بگیرید. فراموش نکنید که شب‌ها کویر ممکن است بسیار سرد شود، لذا حتماً لباس‌های گرم به همراه خود داشته باشید. به همراه داشتن هیزم کافی برای آتش، اصل مهم دیگری است که نباید فراموش کنید.
جاهای دیدنی نزدیک به ورزنه
شما می‌توانید در هنگام سفر به کویر ورزنه، علاوه بر لذت بردن از منظره کویر، از جاهای دیدنی کویر ورزنه نیز بازدید کنید.
تالاب گاوخونی: تالاب گاوخونی در 30 کیلومتری ورزنه قرار دارد و یکی از 14 تالاب مهم ایران است. گاوخونی در منتهی‌الیه رودخانه زاینده‌رود قرار گرفته و از آب این رودخانه تغذیه می‌کند. اطراف تالاب گاوخونی با نیزارها و نمک‌زارهای بلوری پوشیده شده است.
کوه آتشفشانی سیاه: کوه سیاه در شمال تالاب گاوخونی و در 25 کیلومتری ورزنه قرار دارد. کوه سیاه جزء کوه‌های آتشفشانی بیرونی است که به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی آهن و منیزیم در ساختار سنگ‌های آن، به رنگ سیاه دیده می‌شود. دهانه آتشفشانی کوه سیاه، شکل هلالی خاصی دارد که بر زیبایی‌های این منطقه می‌افزاید.
بند شاخ کنار: آب‌بند شاخ کنار، سازه‌ای سنگی است که در حدود 100 سال پیش در 18 کیلومتری شرق ورزنه در مسیر تالاب گاوخونی بر روی رودخانه زاینده‌رود بسته شده است. هدف از ساخت آن، جمع‌آوری آب‌ها و زهاب‌ها و استفاده از آنها در کشاورزی بوده است.
مسجد جامع ورزنه: مسجد جامع ورزنه در دوره تیموریان بر روی بقایای یک آتشگاه قدیمی ساخته شده است. این مسجد دارای دو ایوان است که بین آنها یک حیاط مربع شکل قرار گرفته و حوضی در میان آن خودنمایی می‌کند. این مسجد با سازه خشتی خود، رازهای زیادی از تاریخ کویر را در سینه دارد و هر گردشگری را به دیدار خود می‌طلبد.
رباط شاه عباسی ورزنه: اگر دوست دارید از نزدیک با فضای قدیمی کاروانسراهای کویری ایران آشنا شوید، بهتر است حتماً سری به رباط شاه عباسی ورزنه بزنید. این رباط جزء 999 کاروانسرایی است که به دستور شاه عباس صفوی در زمان صفویان ساخته شده‌اند. البته این رباط تنها کاروانسرا نبوده و در برهه‌ای از تاریخ به عنوان مکتب‌خانه نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
پل تاریخی ورزنه: پل تاریخی ورزنه آخرین پلی است که بر روی زاینده‌رود احداث شده است. پل ورزنه در شمال شهر ورزنه قرار دارد و دارای 10 چشمه تاق است. این پل 67 متری از ساروج و آجر ساخته شده و دارای پایه‌های سنگی است. گفته می‌شود قدمت این پل به دوران دیلمیان یا سلجوقیان برمی‌گردد.
برج کبوتر ورزنه: قدمت برج کبوتر ورزنه به دوره صفویه برمی‌گردد و در داخل شهر ورزنه واقع شده است. ارتفاع برج کبوتر به بیش از 20 متر می‌رسد و نمای لانه‌های آن شبیه به کندوی زنبورعسل است. هدف از ساخت این برج جمع‌آوری کود کبوترها بوده، در ضمن از آن به عنوان برج دیده‌بانی شهر نیز استفاده می‌شده است.
امامزاده میر زین‌العابدین: آرامگاه امامزاده میر زین‌العابدین که از نوادگان امام جعفر صادق است در یک کیلومتری ورزنه قرار دارد. بنای اصلی این امامزاده در سال 1031 هجری قمری و در دوران شاه عباس صفوی اول ساخته شده است. فضای این امامزاده حس و حال مذهبی ویژه‌ای دارد که به حال و هوای روحانی گره خورده است.
قلعه هزار ساله قورتان: قلعه هزار ساله قورتان دومین قلعه تاریخی مهم ایران بعد از ارگ بم است. این قلعه 45 هکتاری در روستای قورتان از توابع ورزنه قرار دارد. احتمالاً قدمت ساخت قلعه قورتان به قرن چهارم هجری برمی‌گردد و برآورد می‌شود که زمانی به عنوان انبار مهمات یا محل برگزاری جلسات نظامیان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
از دیگر جاهای دیدنی اطراف کویر ورزنه می‌توان به موزه مردم‌شناسی، کاروانسرای قلعه خرگوشی و آب انبار حاج میرزا علی اکبر میرمیران اشاره کرد.
مسیر دسترسی به کویر ورزنه
از مسیرهای مختلفی می‌توان به کویر ورزنه رسید و این بستگی به جایی دارد که شما سفر خود را آغاز می‌کنید. اگر از تهران می‌خواهید به کویر ورزنه بروید، باید سفر خود را از جاده قم آغاز کنید. پس از اینکه شهرهای کاشان و اردستان را پشت سر گذاشته و به ورودی شهر نائین رسیدید، باید مسیر خود را از جاده کمربندی به سمت تنگستان ادامه دهید. بعد از خروج از تنگستان، جاده ورزنه در سمت چپ مسیر خودنمایی می‌کند. با طی کردن این جاده نهایتاً می‌توانید به کویر ورزنه برسید.
اما اگر قصد دارید سفر به ورزنه را از اصفهان شروع کنید، باید وارد جاده آبشار در شرق اصفهان شده و به سمت کمربندی حرکت کنید. بعد از طی این بزرگراه به جاده اصفهان ورزنه می‌رسید، این جاده را تا رسیدن به ورزنه طی کنید. بعد از ورود به ورزنه به خیابان بهشتی بروید و آن را تا رسیدن به جاده دستجرد - ورزنه ادامه دهید. بعد از رسیدن به این جاده، کافی است به سمت راست بپیچید تا بعد از طی چند کیلومتر به کویر ورزنه برسید.
تابلوها و علائم زیادی در مسیر کویر ورزنه وجود دارند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. در ضمن همیشه می‌توانید روی راهنمایی مردم محلی حساب باز کنید.
لوازم ضروری برای سفر به کویر ورزنه کدامند؟
در هنگام سفر به کویر ورزنه باید برخی اقلام اساسی را حتماً همراه خود داشته باشید. وسایل مهم برای کویرگردی عبارتند از: کفش مناسب کویر (کفش ساق‌دار و راحت)؛ لباس خنک، راحت و روشن برای طول روز و لباس گرم برای شب؛ آب، مواد غذایی خشک و تنقلات (که در صورت گم شدن در کویر بتوانند شما را تا مدتی سیر نگه دارند)؛ کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار؛ دوربین عکاسی (اگر به عکاسی علاقه دارید)، داروها و اقلام شخصی؛ یک کوله‌پشتی مناسب برای کویرگردی و ...
جمع‌بندی
در این مقاله نگاهی به جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری کویر ورزنه انداختیم. آدرس و امکانات کویر ورزنه را مورد بررسی قرار دادیم و نیم نگاهی به تفریحات و جاهای دیدنی آن داشتیم. امیدواریم توانسته باشیم اطلاعات لازم برای سفر به کویر ورزنه را در اختیار شما قرار دهیم. پس اگر قصد دارید به کویر سفر کنید، لازم نیست جای دوری بروید؛ کویر ورزنه در مرکز ایران مانند نگینی خودنمایی می‌کند و انتظار شما را می‌کشد.
